Η ενέργεια ως παράγοντας διαμόρφωσης διακρατικών σχέσεων στην Ανατολική Μεσόγειο: Κύπρος, Ισραήλ, Αίγυπτος.

Abstract

Η Ανατολική Μεσόγειος παρουσιάζει, σε επίπεδο ενεργειακών εξελίξεων, εδώ και μερικές δεκαετίες, με αποκορύφωμα την τελευταία, εξαιρετικό ενδιαφέρον. Η περιοχή αναδεικνύεται σταδιακά σε σημαντικό παραγωγό και προμηθευτή ενέργειας, κυρίως φυσικού αερίου, αλλά και πετρελαίου, ενώ παράλληλα αποτελεί και μία ενεργειακή αγορά με πολλές ιδιαιτερότητες. Η αναζήτηση, εξόρυξη, παραγωγή και διαμετακόμιση υδρογονανθράκων, με όλες τις διαδικασίες που αυτές απαιτούν, πρόκειται να επηρεάσουν σημαντικά τις σχέσεις των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου, μεταξύ τους, αλλά και με τα υπόλοιπα κράτη του διεθνούς συστήματος. Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως στόχο μέσα από την παρουσίαση και αξιολόγηση, κατά τις αρχές του Ρεαλισμού, των εξελίξεων του ενεργειακού τομέα της Ανατολικής Μεσογείου να απαντήσει σε ορισμένα βασικά ερωτήματα, όπως τα ακόλουθα: Μπορούν τα ζητήματα της ενέργειας να αποτελέσουν από μόνα τους μέσο άσκησης πίεσης για την οριοθέτηση θαλασσίων συνόρων σε αμφισβητούμενες περιοχές; Μπορεί η ενέργεια να χρησιμοποιηθεί από «μικρότερα» κράτη του διεθνούς συστήματος ως παράγοντας δημιουργίας ανασφάλειας – με όρους ρεαλισμού – σε ισχυρότερα κράτη; Αποτελεί η ενέργεια από μόνη της ικανό παράγοντα ισχύος ώστε να επαναπροσδιορίσει ένα κράτος το εθνικό του συμφέρον; Ποιες μεταβολές σημειώνονται στην ισορροπία ισχύος σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο εξαιτίας των εξελίξεων στον ενεργειακό τομέα της Ανατολικής Μεσογείου; Η απάντηση σε αυτά και σε μία σειρά άλλων ερωτημάτων πρόκειται να αποτελέσουν μία κατά το δυνατόν ολοκληρωμένη και νηφάλια θεώρηση του ζητήματος, η οποία θα συμβάλλει στην αξιολόγηση της σημασίας του για το παρόν και το μέλλον του ενεργειακού τομέα της Ανατολικής Μεσογείου.