Η διαποίκιλση στην ελληνική παραδοσιακή βιολιστική τέχνη.

Abstract

Στην παρούσα εργασία επιδιώκεται να οριοθετηθεί ένα σύστημα κατηγοριοποίησης της ιδιωματικής πρακτικής της διαποίκιλσης, και ειδικότερα του τρόπου ερμηνείας της στο πεδίο του ελληνικού παραδοσιακού βιολιού, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στις εκτελεστικές τεχνικές του αριστερού χεριού. Για την επίτευξη του έργου αυτού γίνεται συγκέντρωση και διερεύνηση ενός μεγάλου όγκου σχετικού οπτικοακουστικού υλικού, διαφόρων τεχνοτροπιών του ελλαδικού χώρου, στο οποίο ανιχνεύεται ένα αντιπροσωπευτικό πλήθος στοιχείων της εν λόγω πρακτικής. Τα στοιχεία αυτά καταγράφονται και μελετώνται υπό το πρίσμα μιας δομικής ανάλυσης, ανεξάρτητα της τοπικής τους προέλευσης. Απομονώνονται δηλαδή από το πρωτογενές υλικό και ταξινομούνται με κριτήρια τα οποία καθορίζονται κυρίως από τη μορφολογία της μουσικής τους δομής και τις απαιτούμενες τεχνικές ερμηνείας τους στο μουσικό όργανο. Η ανάλυση της μορφής των στοιχείων διαποίκιλσης λαμβάνει χώρα προκειμένου να προσδιοριστούν τα σταθερά συστατικά που σηματοδοτούν τη δομή αυτών και, συνακόλουθα, να τεκμηριωθεί η ειδολογική τους ιδιαιτερότητα. Με τον τρόπο αυτόν καθίσταται δυνατόν να διερευνηθούν και να αναδειχθούν η ομοιογένεια και οι κοινοί μουσικοί κώδικες των στοιχείων αυτών μεταξύ τους, και στη συνέχεια τούτα να ταξινομηθούν ανά οικογένειες / ειδολογικές κατηγορίες. Μέσω της αναφερόμενης εξέτασης της πολυπλοκότητας και της δυναμικής αντίληψης της μορφής των διαφόρων στοιχείων διαποίκιλσης, επιδιώκεται, αφενός η απομυθοποίηση του «χαώδους» της περιπτωσιολογίας των τελευταίων, αφετέρου η οριοθέτηση ενός «εγγραματοποιημένου» συστήματος ερμηνείας της ελληνικής παραδοσιακής βιολιστικής τεχνοτροπίας, η οποία μέχρι σήμερα διαδίδεται σχεδόν αποκλειστικά μέσω της προφορικής παράδοσης. Απώτερος στόχος του εν λόγω συστήματος, άλλωστε, είναι να συνεισφέρει στην σύσταση ενός κανόνα, όσον αφορά στην ερμηνεία της διερευνώμενης πρακτικής, βάση του οποίου ο εκάστοτε ερμηνευτής του οργάνου θα έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει συνείδηση των μορφολογικών χαρακτηριστικών των τεχνικών που επιλέγει και ενσωματώνει στο παίξιμό του.

The essay at hand aims at delineating a typology system of the idiomatic practice of ornamentation, and more specifically of the manner of its rendition in the field of Greek traditional violin playing, giving greater emphasis on the left hand performance techniques. For the purpose of achieving this work, there has been a large scale gathering and probing of a great volume of relevant audiovisual material, of several styles found on the Greek peninsula, in which a representative abundance of elements of the practice in question can be detected. These elements are then recorded and studied through a proficient analysis, regardless of their local origins. They are thus isolated from the original material and are then classified according to criteria ordained mainly by the morphology of their musical structure and the performance techniques demanded by the musical instrument itself. The analysis of the ornamentation elements’ form, takes place in order to determine the constant elements that denote their structure and, therefore later to document the specificities of genre. In this way, it has become possible for these elements’ homogeneity and there common musical codes to be explored and accentuated, and subsequently to be arranged in families/categories of genre. Through the stated examination of the intricacy and dynamic perception of the various ornamentation elements’ form, it is intended, on the one hand to demystify the ‘chaos’ experienced in the case-study of the latter, and on the other hand to demarcate a ‘literate/scholarly’ system of performing the traditional Greek violin style, which to this day is almost exclusively past on through oral tradition. Therefore, the ultimate objective of the system in question is to contribute in the creation of a canon, regarding performance of the investigated practice, according to which any given violinist will be able to become aware of the morphologic characteristics of the techniques he chooses to incorporate in his playing.