Τεκμήρια δαπανών διαβίωσης και πόθεν έσχες στη φορολογία εισοδήματος: προβλήματα εφαρμογής.

Abstract

Η εργασία αυτή, πραγματεύεται τις περιπτώσεις των τεκμηρίων δαπανών διαβίωσης και πόθεν έσχες, στη φορολογία εισοδήματος, καθώς και τα προβλήματα εφαρμογής των. Οι περιπτώσεις αυτές, περιλαμβάνονται στο κεφάλαιο του νόμου που αναφέρεται στον προσδιορισμό της φορολογητέας ύλης με βάση τις δαπάνες και συγκεκριμένα στα άρθρα 15, 16, 17, 18, και 19 του Ν. 2238/1994. Ξεκινώντας, αναφερόμαστε γενικά περί φορολογίας και αναλύουμε τις έννοιες του φόρου και της φορολογίας, κάνοντας και μια σύντομη αναδρομή στο παρελθόν. Γνωρίζοντας λοιπόν ότι, φόρος είναι η άμεση και οριστική παροχή των ιδιωτών προς τη Δημόσια εξουσία, που είναι αναγκαία για την κάλυψη των δημοσίων βαρών, χωρίς να είναι ανταποδοτική και ότι φορολογία είναι η διαδικασία, με την οποία ασκείται η φορολογική πολιτική του Κράτους, μεταβαίνουμε στην ανάλυση της έννοιας των τεκμηρίων και διαπιστώνουμε ότι, η αδυναμία του φορολογικού συστήματος, να συλλάβει τη φορολογητέα ύλη στο στάδιο της γενέσεώς της, επέβαλε έναν τεκμαρτό προσδιορισμό, βάσει ενδείξεων, λαμβάνοντας ένα πλασματικό ποσό ως βάση φορολόγησης. Το άρθρο 15 του νόμου, που είναι το εισαγωγικό του κεφαλαίου, μας προϊδεάζει, για έναν διαφορετικό τρόπο φορολόγησης, με βάση τις δαπάνες διαβίωσης του φορολογουμένου και των οικείων του, οι οποίες, όταν υπερβαίνουν σε αξία, την αξία του πραγματικού δηλωθέντος εισοδήματος, τότε λαμβάνονται ως φορολογητέο εισόδημα και φορολογούνται με αυτό. Στη συνέχεια, μέσα από το άρθρο 16, γνωρίζουμε τις αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες, με βάση τις οποίες προσδιορίζεται το αντικειμενικό εισόδημα του φορολογουμένου, ενώ στο άρθρο 17, γίνεται αναφορά στα χρηματικά ποσά, που όταν καταβάλλονται από τον φορολογούμενο, λογίζονται επίσης, ως ετήσια δαπάνη του ιδίου και των οικείων του. Ωστόσο, υπάρχουν κι εξαιρέσεις, όπου δεν εφαρμόζονται οι αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες, για κάποιες κατηγορίες φορολογουμένων ή για ορισμένα περιουσιακά στοιχεία, τα οποία, αυστηρά ορίζονται στο άρθρο 18. Αν προκύψει διαφορά, μεταξύ δηλωθέντος εισοδήματος και συνολικής ετήσιας δαπάνης , τότε η διαφορά αυτή, προσαυξάνει τα δηλωθέντα εισοδήματα του v φορολογουμένου, εκτός εάν ο ίδιος, επικαλεστεί ποσά, που αυστηρά ορίζονται στο άρθρο 19 και δύνανται να μειώσουν αυτή τη διαφορά . Τα προβλήματα που αναφύονται από την επιβολή των τεκμηρίων, είναι πολλά κι έχουν να κάνουν με τον λόγο που τα επέβαλε, καθώς και αν συνάδουν με τις διατάξεις του Συντάγματος, περί ισότητας και φορολογικής δικαιοσύνης. Με την παρουσίαση των τάσεων οι οποίες επικρατούν, αλλά και την άσκηση κριτικής στα σχετικά θέματα, ολοκληρώνουμε την ανάλυση του θέματος που πραγματευόμαστε.