Το πληροφοριακό περιεχόμενο των λογιστικών μεγεθών αναγνώρισης αναλογιστικών κερδών.

Abstract

Με το άνοιγμα των οικονομικών συνόρων και την παγκοσμιοποίηση της αγοράς παρατηρείται ότι, οι εταιρείες δεν δραστηριοποιούνται σε μία μόνο χώρα, καθώς επίσης και ότι οι επενδυτές και οι πιστωτές δεν περιορίζονται σε μία μόνο αγορά, επεκτείνονται σε συνεχείς δραστηριότητες και επενδύσεις σε Διεθνές επίπεδο. Η δραστηριοποίηση των χρηστών και των εταιρειών σε παγκόσμιο πλέον επίπεδο επιβάλλει την κατάρτιση ομοιόμορφων Οικονομικών Καταστάσεων, προκειμένου να γίνονται κατανοητές στους χρήστες των διάφορων χωρών αλλά και συγκρίσιμες μεταξύ τους. Για το σκοπό αυτό δημιουργήθηκαν τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα (Δ.Λ.Π.) – Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (Δ.Π.Χ.Α.). Στην πραγματικότητα, η διαδικασία ανάπτυξης των Προτύπων είναι σύνθετη και χρονοβόρα προκειμένου να εξασφαλίζεται ευρύτατη συμμετοχή, μέγιστη αποδοχή και διαφάνεια. Η διαφοροποίηση και πιθανόν η σημαντικότερη διαφορά σε σχέση με τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα είναι οι Γνωστοποιήσεις ή Σημειώσεις (Notes), οι οποίες αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι των Οικονομικών Καταστάσεων. Για πολλές από τις εταιρείες, η υιοθέτηση των ΔΠΧΠ άλλαξε σημαντικά τον τρόπο λογιστικού χειρισμού των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων και συγκεκριμένα των ειδικών προγραμμάτων καθορισμένων παροχών. Ειδικότερα, οι υποχρεώσεις που απορρέουν από το ΔΛΠ 19 και αφορούν μελλοντικές παροχές μετά τη συνταξιοδότηση επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την οικονομική θέση των εταιρειών. Το σχέδιο έκθεσης, η εφαρμογή του οποίου αναμένεται να τεθεί σε ισχύ από το 2013, αφαιρεί από το Δ.Λ.Π. 19 την αναβαλλόμενη αναγνώριση των αναλογιστικών κερδών και ζημιών, υποχρεώνοντας τις εταιρείες να αναγνωρίσουν τα αναλογιστικά κέρδη και ζημίες στα λοιπά συνολικά έσοδα μη μεταφέροντας τα στα αποτελέσματα σε μεταγενέστερη περίοδο. Οι εν λόγω τροποποιήσεις αποτέλεσαν το έναυσμα στην παρούσα εργασία προκειμένου να ερευνηθεί και να συγκριθεί η ικανότητα των τριών εναλλακτικών μεθόδων για την αναγνώριση των αναλογιστικών κερδών και ζημιών ώστε να αντικατοπτρίζουν την αξία της επιχείρησης (value relevance) για τις εισηγμένες εταιρείες του Χ.Α. στην Ελλάδα. Αρχικά η εργασία παρέχει μία λεπτομερή εξέταση τόσο του θεσμικού πλαισίου των λογιστικών προτύπων που έχουν σχέση με την λογιστική των συντάξεων (Δ.Λ.Π. 19 «Παροχές σε Εργαζόμενους» και Δ.Λ.Π. 26 «Λογιστική και Παρουσίαση Προγραμμάτων Παροχών λόγω Αφυπηρέτησης») όσο και την επισκόπηση της σχετικής διεθνούς και ελληνικής βιβλιογραφίας, καθώς τα Δ.Λ.Π. 19 και 26 είναι πολύ σημαντικά, σύγχρονα με τις τροποποιήσεις που έχουν επέλθει και καθίστανται επίκαιρα πρότυπα. Αντικειμενικός σκοπός όμως της εργασίας είναι η εξέταση της συνάφειας των λογιστικών μεγεθών μέσω των τριών λογιστικών μεθόδων αναγνώρισης αναλογιστικών κερδών και ζημιών των υπό εξέταση εταιρειών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων με την χρηματιστηριακή αξία της μετοχής τους στο Χ.Α. κατά την ημερομηνία δημοσίευσης των Οικονομικών Καταστάσεων. Λαμβάνοντας στοιχεία από ένα δείγμα 196 εισηγμένων ελληνικών εταιρειών για τα έτη 2005 έως και 2012 εξετάσθηκε η συνάφεια (value relevance) των λογιστικών μεγεθών. Τα αποτελέσματα της εν λόγω μελέτης (στόχοι της μελέτης), προτείνουν ότι η αναγνώριση όλων των αναλογιστικών κερδών και ζημιών παρέχει περισσότερη συνάφεια απ’ ότι η αναβαλλόμενη αναγνώριση των αναλογιστικών κερδών και ζημιών. Μέσω της ανάλυσης επίσης διαπιστώθηκε ότι η μέθοδος profit or loss παρέχει καλύτερη συναφή πληροφόρηση απ’ ότι η μέθοδος περιθωρίου.