Reinventing power politics in the Eurasian energyland.

Abstract

Η παρούσα διδακτορική διατριβή, “Reinventing Power Politics in the Eurasian Energyland («Επαναπροσδιορίζοντας τη Πολιτική Ισχύος με Βάση την Ενέργεια στην Ευρασία»), εξετάζει την επίδραση της Ρωσικής ενεργειακής ισχύος στον επαναπροσδιορισμό της Ρωσικής πολιτικής στην ευρύτερη γεωπολιτική περιοχή της Ευρασίας καθ’ όλη την πρώτη δεκαετία της νέας χιλιετίας (2000-2010). Υπό αυτό το πρίσμα διερευνώνται οι ενεργειακές της σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας (ΛΔΚ). Ωστόσο, κομμάτι του γεωπολιτικού αυτού χώρου αποτελεί και η περιοχή της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, η οποία όχι μόνο μοιράζεται βαθείς ιστορικούς και πολιτικούς δεσμούς με τη Ρωσία, αλλά αποτελεί και αναγκαίο «πέρασμα» για τη διακομιδή ρωσικών ενεργειακών πόρων στην αγορά της ΕΕ. Συνεπώς, ένα Ευρασιατικό ενεργειακό τρίγωνο προκύπτει θεμελιωμένο πάνω σε τρία δίπολα, Ρωσία-πρώην σοβιετικός χώρος, Ρωσία-EE και Ρωσία-ΛΔΚ. Το κάθε δίπολο αναπαριστά και μια διαφορετική μορφή διμερούς συνεργασίας με ασύμμετρες, συμμετρικές και απλής συσχέτισης μορφές να συνθέτουν ένα πλήρως διαφοροποιημένο γεωπολιτικό τρίγωνο. Μέσα στο πλαίσιο αυτό εξετάζεται η θεωρητική διαμάχη μεταξύ Νεορεαλισμού και Νεοφιλελεύθερου Θεσμισμού, κλασσική για τις Διεθνείς Σχέσεις, με σκοπό να απαντηθούν ευκρινώς οι τρείς ερευνητικές υποθέσεις της διατριβής. Τα ευρήματα ωθούν σε νέες διαπιστώσεις και μεταβολές. Σε ακαδημαϊκό επίπεδο, αρχικά, η εξεταζόμενη θεωρητική διαμάχη συγκεκριμενοποιείται και εμπλουτίζεται με τη προσθήκη μιας νέας, «ενδιάμεσης» θεωρίας, έτσι ώστε να γίνει περιεκτικότερη και ικανή να εξηγεί ένα ταχέο^ς μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον. Σε επίπεδο πολιτικών προεκτάσεων, εν συνεχεία, η έμφαση, για πρώτη φορά, στην ευρύτερη περιοχή της Ευρασίας επιτρέπει να γίνει η διακρίβωση των κινήτρων της Ρωσική ενεργειακής συμπεριφοράς εντός ενός δυναμικού πλαισίου, με τη ταυτόχρονη εξέταση της τόσο απέναντι στην ΕΕ όσο και τη ΛΔΚ. Ως εκ τούτου, διορατικές και επαρκώς τεκμηριωμένες πολιτικές προτάσεις και προεκτάσεις προκύπτουν για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη στη παραπάνω τριγωνική σχέση.

The present PhD thesis, “Reinventing Power Politics in the Eurasian Energyland”, examines the Russian foreign energy policy in the wider geopolitical context of Eurasia throughout the 2000s. On these grounds, Russia's energy relations are being scrutinized vis- a-vis both the EU and China. However, part of this geopolitical context is also the Former Soviet Union (FSU) region, which not only shares deep historic-political ties with Russia, but also constitutes the necessary “crossing” for the Russian energy supplies earmarked for the EU. Consequently, a Eurasian energy triangle emerges, founded upon three dipoles, Russia-FSU region, Russia-EU and Russia-China. Each dipole represents a different type of bilateral cooperation, with asymmetric, symmetric and balanced types forming an utterly differentiated geopolitical triangle. Within this context it is tested the classic for the IR scholarship theoretical debate between Neorealism and Neoliberal institutionalism (the so- called ‘Neo-Neo’ debate) so as to address the three research hypotheses of the thesis. The findings point to new directions and highlight emerging implications for further research. To begin with the academic level, the aforementioned theoretical debate acquires specificity and predictability, since a scholar may now expect certain outcomes given the type of bilateral cooperation. Furthermore, it is also enriched with the addendum of a new, ‘middle-ground’ theoretical branch that aims to upgrade its overall explanatory capacity in a rapidly changing international environment. Finally, as far as the policy implications’ level is concerned, the emphasis, for the first time, in the wider region of Eurasia allows for the verification of Russia’s foreign energy policy rationale within a dynamic context, with both fronts (the EU and China) being concurrently examined. Therefore, insightful and well-substantiated policy proposals and implications emerge for all the involved parties in this triangular relationship.