Η μεσογειακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Abstract

Η Μεσόγειος, αποτελεί αναµφισβήτητα µια από τις πιο κρίσιµες και σηµαντικές περιοχές στον κόσµο. Η περιοχή αυτή, που συνδέει τη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική µε την Ευρώπη, µαστίζεται από τροµερή οικονοµική ανισότητα, θρησκευτικά αρχέγονα κινήµατα, τροµοκρατία, παράνοµη µετανάστευση και εθνοτικές συγκρούσεις. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, λόγω της γεωγραφικής γειτνίασης και των παραδοσιακών πολιτικών και οικονοµικών δεσµών που είχε ανέκαθεν µε τη Μεσόγειο, κατανόησε από νωρίς την ανάγκη ύπαρξης διάφορων συµφωνιών, µε τις χώρες της περιοχής. Τις σχέσεις της ΕΕ µε τις χώρες της Μεσογείου, θα µπορούσαµε να τις διαχωρίσουµε στις εξής περιόδους: α.Την περίοδο 1961-1972, που χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη διµερών σχέσεων, µε µερικές µεσογειακές χώρες, µε τη µορφή Συµφωνιών Σύνδεσης. β.Την περίοδο 1972 -1985, που χαρακτηρίζεται από την επιδίωξη ανάπτυξης µιας «σφαιρικής µεσογειακής πολιτικής». Βασικός στόχος της «σφαιρικής µεσογειακής πολιτικής», ήταν να συµβάλλει στην οικονοµική ανάπτυξη και την κοινωνική και πολιτική σταθερότητα στην περιοχή της Μεσογείου. Κύριο µέσο υλοποίησης αυτού του στόχου, αποτέλεσε η υπογραφή πανοµοιότυπων συµφωνιών σύνδεσης ή συνεργασίας, µε όλες σχεδόν τις Τρίτες Μεσογειακές Χώρες (ΤΜΧ), εκτός εκείνων της Λιβύης και της Αλβανίας. γ.Την περίοδο 1985-1992, που αποτελεί συνέχεια της «σφαιρικής µεσογειακής πολιτικής» της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, µετά την Τρίτη διεύρυνση, µε την είσοδο της Ισπανίας και της Πορτογαλίας. Η ΕΚ, επεδίωξε να διαφυλάξει τα συµφέροντα των νέων µελών, όσο και εκείνα των ΤΜΧ , µε τη διαµόρφωση µιας νέας µεσογειακής πολιτικής. Η «νέα» µεσογειακή πολιτική, προέβλεπε σταδιακά τη µείωση των δασµών επί των εισαγωγών των γεωργικών προϊόντων από τις ΤΜΧ, που θα συνοδεύονταν από την υπογραφή Χρηµατοδοτικών Πρωτοκόλλων τρίτης γενιάς. δ.Την περίοδο 1992–1995, που χαρακτηρίζεται από την εφαρµογή της «ανανεωµένης µεσογειακής πολιτικής». Η «ανανεωµένη µεσογειακή πολιτική», προέβλεπε την ύπαρξη χρηµατοδοτικών ροών για προγράµµατα κοινού ή περιφερειακού ενδιαφέροντος, για περισσότερες από µια ΤΜΧ, στους τοµείς του περιβάλλοντος, των ανθρώπινων πόρων, της «περιφερειακής συνεργασίας» και των μικτών επιχειρήσεων. Η πολυπλοκότητα, όµως, της περιοχής της Μεσογείου και των σύγχρονων διεθνών σχέσεων, σε συνδυασµό µε την αύξηση των προβληµάτων που αναφέραµε, οδήγησαν σε αδιέξοδα και στην ανάγκη ύπαρξης µιας πιο συνεκτικής στρατηγικής, µεταξύ της ΕΕ και των χωρών της Μεσογείου. Ως εκ τούτου, το 1995, στη ∆ιάσκεψη της Βαρκελώνης, υπογράφηκε η Ευρωµεσογειακή Συνεργασία (ΕΜΣ), που προνοούσε µια σειρά από φιλόδοξους οικονοµικούς, πολιτικούς και πολιτιστικούς στόχους, µε κύριο στόχο να προωθηθεί η σταθερότητα και η ασφάλεια στην περιοχή.