Η αντιμετώπιση του φαινομένου της ανεργίας κατά το ελληνικό και ευρωπαϊκό νομικό καθεστώς.

Abstract

Από το 1951 και τη συνθήκη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακος και Χάλυβος (ΕΚΑΧ) έως τη συνθήκη της Λισσαβόνας, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) εξελίχθηκε σε δύναμη είκοσι επτά χωρών, υπολογίσιμη για την παγκόσμια ειρήνη, την ευημερία, την απασχόληση και την ανάπτυξη. Παρόλη την ποικιλομορφία των πολιτισμών και των αντιλήψεων στις χώρες της ΕΕ, οι πολίτες της έχουν κοινές ανησυχίες, με βασικότερη την ανεργία. Στην παρούσα μελέτη, αρχικά, αναλύονται η έννοια και τα κύρια είδη της ανεργίας και στη συνέχεια η αντιμετώπιση του φαινομένου στην ΕΕ από το 1950 έως το 2012, οπότε και συμφωνήθηκε το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα για τα κράτη-μέλη της, «Ευρώπη 2020», με στόχο την έξυπνη και βιώσιμη ανάπτυξη και απασχόληση. Οι στόχοι που ορίζονται διαχρονικά στις συνθήκες της ΕΕ επιτυγχάνονται μέσω νομοθετικών πράξεων (κανονισμοί, οδηγίες, αποφάσεις, συστάσεις, δηλώσεις), άλλοτε με δεσμευτικό χαρακτήρα κι άλλοτε όχι για τα κράτη-μέλη. Στη συνέχεια, σκιαγραφώντας το φαινόμενο της ανεργίας στην Ελλάδα από το 1970 έως το 2012 και τα αίτια για τα οποία η ελληνική αγορά εργασίας χαρακτηρίζεται από επίμονα υψηλά ποσοστά ανεργίας, γίνεται κατανοητό κατά πόσο η αντιμετώπιση της ανεργίας από το ελληνικό νομικό καθεστώς, μέσω παθητικών και ενεργητικών πολιτικών που έλαβε ως μέτρα το ελληνικό κράτος, κατέστη αποτελεσματική ή όχι. Σημαντική καθίσταται η συμβολή της ΕΕ στην αναπτυξιακή προσπάθεια της Ελλάδας με διαρθρωτικές παρεμβάσεις, οι οποίες ωφέλησαν τις ελληνικές περιφέρειες μέσω σημαντικών εισροών κοινοτικών πόρων και δημιουργίας χιλιάδων θέσεων εργασίας. Ωστόσο, η επιδίωξη των εθνικών πολιτικών για μείωση της ανεργίας και αύξηση της απασχόλησης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με δράσεις που πρέπει να αναπτυχθούν σε πανευρωπαϊκή κλίμακα και βαθιές αλλαγές στο ελληνικό μοντέλο ανάπτυξης και απασχόλησης. Η παρούσα μελέτη καταλήγει στην παράθεση προτάσεων, ως συμπεράσματα από την ανωτέρω ανασκόπηση, προς την κατεύθυνση των εποικοδομητικών αλλαγών στο ελληνικό μοντέλο, ως μέλος της ΕΕ.