Μια σύγχρονη διαδικασία πρακτικής της εκτέλεσης και η εφαρμογή της στο κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα του Δημήτρη Δραγατάκη.

Abstract

Στην παρούσα διατριβή θα παρουσιάσουμε μια σύγχρονη διαδικασία πρακτικής της εκτέλεσης που θα εφαρμόσουμε στο Κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα του Δημήτρη Δραγατάκη. Με βάση τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα θα αναπτύξουμε τη νοητική και κινητική πτυχή που εμπλέκονται στην προετοιμασία της εκτέλεσης ενός μουσικού έργου. Η νοητική παράμετρος στηρίζεται στην έννοια της ηχητικής εικόνας, που αποτελεί τη νοητική αναπαράσταση του ηχητικού υλικού της εκτέλεσης του έργου. Ως γέφυρα ανάμεσα στο σχηματισμό της ηχητικής εικόνας και στην αμιγή σωματική εξάσκηση, θα περάσουμε από τη νοητική εξάσκηση και την κιναισθητική προετοιμασία. Η κινητική πτυχή της διαδικασίας περιλαμβάνει τον προγραμματισμό των μουσικών κινήσεων, την εναποθήκευση στη μνήμη των αντίστοιχων κινητικών προγραμμάτων και τον αυτοματισμό των κινήσεων του εκτελεστή. Τη διαδικασία συμπληρώνει η ελεγκτική ανάδραση, που στοχεύει στην εξακρίβωση της ταύτισης του ηχητικού αποτελέσματος με την ηχητική εικόνα-στόχο. Μετά την παρουσίαση της διαδικασίας θα δείξουμε με ποιον τρόπο μπορεί να γίνει η εφαρμογή της σε ένα σύγχρονο έργο, χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα το Κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα του Δημήτρη Δραγατάκη. Η εφαρμογή της διαδικασίας θα γίνει μέσα από τρία στάδια: προετοιμασία για την εκτέλεση του έργου, μελέτη και εκτέλεση της επιμελημένης πάρτας του σόλο βιολιού και, τέλος, παρουσίαση μιας προπαρασκευαστικής μεταγραφής για πιάνο. Η προετοιμασία αφορά στη συλλογή όλων εκείνων των απαραίτητων πληροφοριών σχετικά με το συνθέτη και το προς εκτέλεση έργο. Η μελέτη της επιμελημένης πάρτας αφορά στην εφαρμογή των εκτελεστικών προτάσεων του επιμελητή, όπως αυτές εκφράζονται μέσα από την καταγραφή των εκτελεστικών σημαδιών. Η προπαρασκευαστική μεταγραφή για πιάνο διευκολύνει τη μελέτη του σόλο βιολιού με τη συνδρομή της συνοδείας στο πιάνο. Ως συμπληρωματικό πόνημα θα παρουσιαστεί μια εκδοχή του μέρους της ορχήστρας μεταγραμμένη για πιάνο και κρουστά. Η συνολική διαδικασία έχει στόχο να διευκολύνει τον εκτελεστή στην προετοιμασία απαιτητικών έργων σύγχρονης μουσικής, ελληνικής ή ξένης.

This dissertation focuses on presenting a modern approach to performance practice by introducing a contemporary process for use by the performer, as well as by implementing this process on Dimitris Dragatakis's Concert for Solo Violin and Orchestra. Based on the latest scientific findings we will expand on the concept of both the mental and physical aspects that are involved in preparing for the performance of a musical work. The mental aspect is based on the notion of the auditory image, which constitutes the mental representation of the work's auditory material. Beginning with the formation of the auditory image in the brain and directed towards the actual physical training, the study integrates the use of both mental training and kinesthetic preparation in the performance practice process. The physical aspect of the process includes programming musical movements, storing the resulting motor programs in the performer's memory and enabling the subsequent automatization of the musical movements. The process concludes with feedback control, which aims at verifying whether the performance's auditory outcome identifies itself with the target auditory image. After presenting the process, we focus on demonstrating how it can be implemented by the performer who prepares for the performance of a specific modern musical work, using as an example Dimitris Dragatakis's Concert for Solo Violin and Orchestra. The process's practical implementation integrates three stages: preparing for the performance, studying and performing the edited solo violin part and developing a preparatory piano reduction of the orchestra score. Preparing for the performance entails collecting all necessary information concerning the composer and the musical work. Studying and performing the edited violin part includes implementing the editor's performance proposals, as these are expressed through the notation of performance markings. The preparatory piano reduction facilitates the solo violin part study and practice by providing the performer with a piano accompaniment. The approach adopted in this dissertation concludes with an extra reduction of the orchestra score for piano and percussion. The performance practice process proposed by this dissertation aims at facilitating the performer's preparation for the performance of demanding modern musical works.