Η μεταγνωστική ενημερότητα των συμμετεχόντων σε προγράμματα Δια Βίου Μάθησης και οι διευκολυντικοί και αποτρεπτικοί παράγοντες για τη συμμετοχή τους.

Abstract

Τα τελευταία σαράντα χρόνια, αυξάνονται διεθνώς οι έρευνες που αφορούν στην προσωπική επιστημολογία, τη μεταγνώση και την επιστημική γνώση, με στόχο την κατανόηση των παραπάνω εννοιών, τη μέτρησή τους και τη συσχέτιση τους με διάφορες πλευρές της μάθησης. Η παρούσα έρευνα έχει στόχο τη διερεύνηση (α) της μεταγνωστικής ενημερότητας των ατόμων που συμμετέχουν σε προγράμματα ΔΒΜ (β) των παραγόντων υπέρ και κατά της συμμετοχής τους στα προγράμματα (γ) της γνώμη τους για τα προγράμματα και (δ) της σχέση της μεταγνωστικής ενημερότητας των συμμετεχόντων με τη γνώμη τους για τα προγράμματα και τη δυνατότητα πρόβλεψης της γνώμης τους. Για τη συλλογή των δεδομένων χορηγήθηκε το ερωτηματολόγιο Metacognitive Awareness Inventory (MAI) των Schraw & Dennison (1994) και ερωτηματολόγια αυτοαναφοράς που εκπονήθηκαν για τις ανάγκες της έρευνας. Στην έρευνα συμμετείχαν 137 ενήλικες μαθητές σε μεταπτυχιακά προγράμματα και προγράμματα ΔΒΜ διαφόρων αντικειμένων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ότι οι ενήλικοι που εμπλέκονται σε προγράμματα Δια Βίου Μάθησης διαθέτουν υψηλή μεταγνωστική ενημερότητα. Επίσης, ότι τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας παροτρύνουν σημαντικά τους ενήλικες να συμμετέχουν. Οι επαγγελματικοί λόγοι φάνηκε να έχουν αρκετά σημαντική θετική επιρροή στη συμμετοχή. Τα πρακτικά πλεονεκτήματα ενός προγράμματος φάνηκε να ασκούν τη λιγότερο σημαντική θετική επίδραση. Tα προβλήματα που προκύπτουν από την καθημερινή ζωή είναι τα πιο πιθανά να εμποδίσουν τη συμμετοχή των ερωτώμενων σε προγράμματα επιμόρφωσης. Τα αντικειμενικά εμπόδια αναδείχτηκαν ως αρκετά σημαντικοί λόγοι αποφυγής της συμμετοχής, ενώ οι λόγοι που αφορούν στην προσωπικότητα φάνηκαν να εμποδίζουν τη συμμετοχή αρκετά λιγότερο από τους πρακτικούς λόγους. Η ‘ηλικία’ δεν αναδείχθηκε καθόλου ως εμπόδιο. Οι συσχετίσεις των παραγόντων μεταγνωστικής ενημερότητας με τους παράγοντες συμμετοχής και τους παράγοντες εμποδίων δεν ήταν στατιστικά σημαντικές. Tα ευρήματα δείχνουν ότι οι παράγοντες που σχετίζονται με την προσωπικότητα των συμμετεχόντων είναι εκείνοι που λειτουργούν προβλεπτικά ως προς τη γνώμη τους για τα προγράμματα ΔΒΜ, είτε θετικά είτε αρνητικά.