Ευρωπαϊκή Ένωση και Τουρκία: η ενταξιακή προοπτική και η ικανότητα προσαρμογής μιας περιφερειακής δύναμης.

Abstract

Σύμφωνα με τη διακήρυξη του Λάακεν η Ευρώπη είναι « η Ήπειρος των ανθρωπιστικών αξιών, της Μάγκνα Κάρτα, της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων, της Γαλλικής επανάστασης, της πτώσης του τείχους του Βερολίνου, η ήπειρος της ελευθερίας, της αλληλεγγύης και πάνω από όλα της ποικιλομορφίας, έννοια που εμπερικλείει το σεβασμό των γλωσσών, των πολιτισμών και των παραδόσεων του άλλου. Το μοναδικό σύνορο που χαράσσει η Ευρωπαϊκή Ένωση αφορά τη Δημοκρατία και τα δικαιώματα του ανθρώπου. Η Ένωση είναι ανοιχτή μόνο για χώρες που σέβονται ορισμένες θεμελιώδεις αξίες, όπως τις ελεύθερες εκλογές, τα δικαιώματα των μειονοτήτων και το κράτος δικαίου». Η Ευρώπη αποτελεί μία κανονιστική δύναμη που λειτουργεί ονομαστικά με βάση κοινές αξίες και το κοινοτικό κεκτημένο. Η φύση και η μελλοντική κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι το κεντρικό ζήτημα στην πανευρωπαϊκή πολιτική, αλλά και στην εθνική πολιτική των κρατών μελών. Συγκεκριμένα αυτό περιλαμβάνει την τελική έκταση της Ένωσης, τα όρια σε νέα διεύρυνση, το ρυθμό ένταξης νέων μελών, την επέκταση της ιδιότητας μέλους σε σχέση με την εσωτερική ολοκλήρωση, το μέλλον της ως πολιτική ένωση, των γεωγραφικών ορίων της Ευρώπης για λόγους ιδιότητας μέλους και την αντικειμενική ικανότητα απορρόφησης νέων μελών. Η εσωτερική δομή, οι διαδικασίες και οι πολιτικές υπόκεινται σε σταθερή πολιτική συζήτηση. Τα συγκεκριμένα ζητήματα περιλαμβάνουν αυτή τη στιγμή το μέλλον της συνταγματικής συνθήκης, την διεύρυνση στα Βαλκάνια και την τουρκική ένταξη - προβλήματα οικονομικής εντιμότητας και δημοκρατικής υπευθυνότητας, σχετική οικονομική βιωσιμότητα, - η αναθεώρηση των κανόνων του σύμφωνου σταθερότητας και ανάπτυξης και η κοινή αγροτική πολιτική. Η Τουρκία υπέβαλε αίτηση πλήρους ένταξης στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) το 1987, ενώ το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ελσίνκι την αναγνώρισε ως υποψήφια χώρα για προσχώρηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) μόλις το 1999. Τα οφέλη αλλά και οι προκλήσεις για την Τουρκία είναι πολύπλευρα και σημαντικά τόσο για την ίδια όσο και για ολόκληρη την Ευρώπη. Ο προβληματισμός για την Τουρκία προκύπτει από την εσωτερική δομή του τουρκικού κράτους, την επάρκεια ή μη των δημοκρατικών θεσμών της χώρας, τη συμμόρφωσή της με το διεθνές δίκαιο.