Το σύγχρονο ελληνικό τραπεζικό σύστημα σε συνθήκες ευρύτερης οικονομικής ύφεσης στο ‘εξωτερικό περιβάλλον’.

Abstract

Πυρήνας του χρηματοπιστωτικού συστήματος είναι οι τράπεζες, οι οποίες, όπως είναι γνωστό, έχουν την ικανότητα να μεταβάλουν την προσφορά χρήματος μιας χώρας, να επιδρούν στην αγοραστική δύναμη και να ενοποιούν την οικονομική διαδικασία της παραγωγής, της διανομής και της κατανάλωσης. Η πορεία του τραπεζικού κλάδου αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες για την πορεία της οικονομίας μιας χώρας. Αφενός, ένα ισχυρό τραπεζικό σύστημα συμβάλλει θετικά στην οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας, συγκεντρώνοντας αρχικά τις αποταμιεύσεις της οικονομίας, τις οποίες στη συνέχεια διαθέτει στις δραστηριότητες με τις υψηλότερες προσδοκώμενες αποδόσεις. Αφετέρου, ένα προβληματικό τραπεζικό σύστημα δημιουργεί δυσλειτουργίες στην οικονομική ανάπτυξη, αφού η μη ορθολογική χρήση των αποταμιευτικών πόρων οδηγεί είτε στη χρηματοδότηση δραστηριοτήτων με χαμηλές αποδόσεις είτε στη παντελή έλλειψη χρηματοδότησης επενδυτικών ευκαιριών. Στο διάστημα των τριών τελευταίων δεκαετιών το τραπεζικό σύστημα έχει εξελιχθεί σημαντικά σε παγκόσμιο επίπεδο. Κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες έκαναν την εμφάνισή τους στην τραπεζική αγορά και νέα χρηματοοικονομικά προϊόντα, τα ονομαζόμενα «παράγωγα προϊόντα», τα οποία βασίζονται επί των πρωτογενών προϊόντων. Οι αλλαγές που συντελέστηκαν στο οικονομικό, χρηματοπιστωτικό και ρυθμιστικό περιβάλλον επηρέασαν, όπως ήταν αναμενόμενο, την εξέλιξη του τραπεζικού συστήματος. Ο ρόλος των τραπεζών, η δομή και οι λειτουργίες τους, καθώς και οι υπηρεσίες που προσφέρουν έχουν αλλάξει εξαιτίας των δραματικών εξελίξεων στον διεθνή οικονομικό χώρο. Αν και οι τράπεζες εξακολουθούν να παρέχουν τις παραδοσιακές τους υπηρεσίες (καταθέσεις, δάνεια, πληρωμές), τόσο η αντιμετώπιση και το εύρος της λειτουργίας τους, όσο και ο ανταγωνισμός στις χρηματαγορές, έχουν μεταβληθεί. Αποτέλεσμα των σημαντικών αλλαγών στα τραπεζικά συστήματα είναι να αναθεωρήσουν οι τράπεζες τη θέση τους απέναντι σε μια μεταβαλλόμενη αγορά και να μετατραπούν από εξειδικευμένες τράπεζες (specialized banks) σε τράπεζες γενικών συναλλαγών (universal banks).