Έρευνα στις μη εισηγμένες Α.Ε. - Η επιρρέπεια τους σε ουσιώδη σφάλματα και παραλείψεις κατά την σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων.

Abstract

Στόχος της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι να παρουσιάσει τις διάφορες πτυχές του φαινομένου της «Παραποίησης των Οικονομικών Καταστάσεων», καθώς και την σχέση των ορκωτών ελεγκτών με το φαινόμενο αυτό. Στα πλαίσια της παρούσας εργασίας, επιχειρείται να διερευνηθεί εμπειρικά η εφαρμογή πρακτικών παραποίησης των οικονομικών καταστάσεων από τις ελληνικές μη εισηγμένες ανώνυμες εταιρίες. Για το σκοπό αυτό διενεργήθηκε έρευνα στα πιστοποιητικά ελέγχου 1000 μη εισηγμένων ανωνύμων εταιριών στις οικονομικές καταστάσεις του 2009. Αρχικά μέσα από την επισκόπηση της διεθνούς και ελληνικής αρθρογραφίας επιχειρούμε να αναλύσουμε το βασικό θεωρητικό πλαίσιο της παραποίηση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων εξετάζοντας τον όρο της λογιστικής απάτης και συναφών εννοιών, τα κίνητρα, τις πρακτικές αλλά και τις επιπτώσεις τους στα οικονομικά μεγέθη της εταιρίας. Κατόπιν οριοθετούμε την ευθύνη των ορκωτών ελεγκτών στηριζόμενοι τόσο στην υπάρχουσα αρθρογραφία όσο και στο διεθνές και ελληνικό νομικό πλαίσιο. Για να σκιαγραφήσουμε αποτελεσματικότερα την σχέση των ελεγκτών με την παραποίηση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, αναλύουμε κάποια από τα σημαντικότερα λογιστικά σκάνδαλα και την στάση που κράτησαν οι ελεγκτικές εταιρίες σε καθένα από αυτά. Κατόπιν εξετάζουμε θέματα που αφορούν το πιστοποιητικό ελέγχου του ορκωτού ελεγκτή προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα το βασικό εργαλείο της έρευνάς μας. Συγκεκριμένα, ανατρέχουμε στην αρθρογραφία και το νομικό πλαίσιο που αφορά το περιεχόμενο του πιστοποιητικού ελέγχου και τον βαθμό ομοιομορφίας που αυτό παρουσιάζει. Πριν την παρουσίαση της δικής μας έρευνας, παραθέσαμε για λόγους πιο ολοκληρωμένης ενημέρωσης του αναγνώστη αλλά και για λόγους συγκρισιμότητας κάποιες από τις σημαντικότερες έρευνες που αφορούν κυρίως ελληνικές επιχειρήσεις και παρουσιάζουν συνάφεια με τους σκοπούς της παρούσας διπλωματικής. Τέλος παραθέτουμε τα αποτελέσματα της δικής μας έρευνας, που εκπονήθηκε όπως προείπαμε σε 1000 μη εισηγμένες εταιρίες, με σκοπό αναλύοντας τα πιστοποιητικά ελέγχου των εταιριών αυτών να εξετάσουμε, τόσο την έκταση της ηθελημένης ή μη αλλοίωσης των οικονομικών μεγεθών από τις ελληνικές μη εισηγμένες, όσο και την επιρρέπεια διαφορετικών κλάδων προς την κατεύθυνση αυτή. Επιχειρήθηκε επίσης να εξεταστεί κατά πόσο ορισμένα βασικά οικονομικά μεγέθη και δείκτες και συγκεκριμένα οι Πωλήσεις, τα προ Φόρων Αποτελέσματα, το Σύνολο Ενεργητικού, και οι δείκτες προ Φόρων Αποτελέσματα / Πωλήσεις, Πωλήσεις / Σύνολο Ενεργητικού, προ Φόρων Αποτελέσματα / Σύνολο Ενεργητικού, Ίδια Κεφαλαία / Σύνολο Ενεργητικού, Ασώματες και Ενσώματες Ακινητοποιήσεις / Σύνολο Ενεργητικού, Απαιτήσεις / Πωλήσεις, Απαιτήσεις / Σύνολο Ενεργητικού, επηρεάζουν τον βαθμό αλλοίωσης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Η έρευνα απέδειξε ότι ένας πολύ μικρό αριθμός των μη εισηγμένων εταιριών αποσπούν από τους ορκωτούς ελεγκτές πιστοποιητικό με σύμφωνη γνώμη , δηλαδή απαλλαγμένο από παρατηρήσεις που αφορούν την ακρίβεια των δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων.

The aim of this thesis is to present various aspects of the phenomenon of “Manipulation of Financial Statements” and the relationship of the auditors to this phenomenon. Present work attempts to investigate empirically the application of practical falsification of financial statements by the Greek unlisted companies. For this purpose, survey carried out in 1000 audit certificates of unlisted companies on the financial statements of 2009. Initially, through the review of international and Greek scientific articles we try to analyze the basic theoretical framework of falsifying financial statements examining the concept of the accounting fraud and related concepts, motivations, practices and their impact on the financial statements of the company. Afterwards, we investigate the responsibility of auditors relying both on the existing literature and on international and Greek legal framework. To effectively delineate the relationship of auditors with falsifying statements we analyze some of the major accounting scandals and the attitude held by audit firms in each of them. Then we look at issues concerning the audit report in order to understand better the basic tool of our research. Specifically, we refer to the literature and the legal framework concerning the contents of the audit report and the degree of its uniformity. Before presenting our own research we quote, for more comprehensive information to the reader but also for comparative purposes, to some of the most important investigations referring mainly to Greek businesses and are consistent with the goals of this thesis. Finally we present the results of our survey conducted in 1000, as we have said, unlisted companies. We analyze the audit reports of those companies to consider both the extent of deliberate or no deliberate falsification of the financial figures from Greek unlisted and the susceptibility of different industries in this direction. We also examined whether certain key financial figures namely Sales, before Tax Earnings, Total Assets, and the indicators: before Taxes Earnings / Sales, Sales / Total Assets, before Taxes Earnings / Total Assets , Equity / Total Assets, Intangible and Tangible Assets / Total Assets, Receivables / Sales, Receivables / Total Assets, affect the degree of earnings management. The survey showed that a very small number of unlisted companies have an audit report free of comments from the auditors regarding the accuracy of published financial statements.