Υπεράκτιες εταιρείες και ξέπλυμα χρήματος (νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες).

Abstract

Στην παρούσα μελέτη γίνεται μία προσπάθεια ολοκληρωμένης παρουσίασης του σύγχρονου φαινομένου των υπεράκτιων επιχειρήσεων αλλά και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, ευρέως γνωστής και ως ξέπλυμα χρήματος. Μέσω των σταδίων διαδικασίας για «Ξέπλυμα Χρήματος» και σύμφωνα με την αναφορά της Επιτροπής Οικονομικής Δράσης προεξέχουσα θέση έχουν οι υπεράκτιες –(offshore) εταιρίες, οι οποίες χρησιμοποιούνται σε ένα από τα τρία στάδια «ξεπλύματος χρήματος». Επίσης εκτενής αναφορά γίνεται στους τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου με ιδιαίτερη έμφαση στην οδηγία KYC (know your customer). Αρχικά επιχειρείται μία ιστορική αναδρομή προκειμένου να ανιχνευθεί η εξέλιξη του φαινομένου των offshore εταιριών διαχρονικά ενώ ταυτόχρονα δίδεται μία σειρά εννοιολογικής προσέγγισης αυτού. Στην συνέχεια παρουσιάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά, οι βασικές μορφές των εξωχώριων επιχειρήσεων αλλά και οι τρόποι ώστε να επιλεχθεί η πιο κατάλληλη δικαιοδοσία ώστε να ιδρυθεί η υπεράκτια εταιρεία χρειάζεται δύσκολη και ιδιαιτέρως προσεχτική έρευνα. Ο ιδιόμορφος τρόπος φορολόγησης των υπεράκτιων επιχειρήσεων παρουσιάζεται αναλυτικά όπως και το θεσμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο αυτές λειτουργούν. Έπειτα επιχειρείται μία ιστορική αναδρομή προκειμένου να ανιχνευθεί η εξέλιξη του φαινομένου διαχρονικά ενώ ταυτόχρονα δίδεται μία σειρά εννοιολογικής προσέγγισης αυτού. Γίνεται αναφορά στους σκοπούς που εξυπηρετεί η νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, στις φάσεις μέσω των οποίων αναπτύσσεται και στις διάφορες τεχνικές που εφαρμόζονται για την επίτευξή της. Στη συνέχεια μελετάται η διεθνής αντιμετώπιση του φαινομένου, το ευρωπαϊκό αλλά και το παγκόσμιο περιβάλλον γενικότερα καθώς και τα θεσμικά όργανα που σχηματίστηκαν για την δημιουργία μίας νομοθετικής ασπίδας προστασίας της νομιμότητας. Αναφέρονται οι βασικές οδηγίες και ρυθμίσεις που εφαρμόζονται στα περισσότερα κράτη της Υφηλίου, στα πλαίσια της διεθνούς συνεργασίας και ανταποδοτικότητας και παρατίθεται ενδεικτικά το νομοθετικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούνται ορισμένες χώρες του εξωτερικού. Στην ελληνική νομοθεσία γίνεται εκτενής παρουσίαση των νομοθετημάτων που υφίστανται από το 1990 και μετά, ενώ λεπτομερής αναφορά γίνεται στον Ν. 3681/2008 και στις αλλαγές που επέφερε σε σχέση με τα προηγούμενα νομοθετήματα. Όσον αφορά τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, παρουσιάζονται οι υποχρεώσεις και τα μέτρα που λαμβάνουν οι ελληνικές τράπεζες, στα πλαίσια της συνεργασίας τους για την πρόληψη και καταστολή αδικημάτων που συνιστούν στη νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες με ιδιαίτερη έμφαση στην πολιτική Kyc (know your customer).