Στρατηγική διοίκηση κινδύνων θεωρία και πράξη στα πλαίσια των ελληνικών τραπεζών

Abstract

Οι ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων, οι εταιρικοί διευθυντές και οι επιχειρηματίες αντιμετωπίζουν μια κοινή ανησυχία στον επιχειρηματικό κόσμο του σήμερα: τη διαχείριση των κινδύνων. Η διαχείριση κινδύνων είναι μια κύρια πρακτική που χρησιμοποιείται από τις εταιρίες, προκειμένου να ελαχιστοποιήσουν τους κινδύνους, να αποφύγουν τα δυσμενή αποτελέσματα και να εξασφαλίσουν την ανάπτυξη και την επιτυχία τους στον κλάδο δραστηριοποίησής τους. Η διοίκηση κινδύνων είναι μια καθημερινή διαδικασία εντοπισμού, παρακολούθησης και αξιολόγησης των κινδύνων και αποσκοπεί στη δημιουργία μιας άτρωτης από τους πιθανούς κινδύνους εταιρίας. Αυτή η στρατηγική μπορεί να επιτευχθεί αποτελεσματικά με τη χρήση πληθώρας κατάλληλων μεθοδολογιών και εργαλείων. Οι ελληνικές τράπεζες είναι μεταξύ των εταιριών που πρόθυμα υιοθέτησαν και ακολούθησαν τη στρατηγική και για αυτό το λόγο, άλλωστε, έχουν προχωρήσει σε σημαντικές επενδύσεις όσον αφορά τις νέες εξελίξεις και καινοτομίες. Στόχος της παρούσας μελέτης είναι να εξετάσει σε ποιο βαθμό έχει εξελιχθεί η διαδικασία διαχείρισης των κινδύνων και πως αυτή υλοποιείται από τις ελληνικές τράπεζες. Διαφορετικά, η παρούσα μελέτη πραγματεύεται διάφορα είδη κινδύνων που απειλούν μια επιχείρηση και θεωρεί ενοποιητικές προσεγγίσεις για τη διαχείριση των διαφόρων ανοιγμάτων. Η μελέτη διαρθρώνεται ως εξής: Στο πρώτο μέρος της- θεωρητική προσέγγιση-, παρέχεται μια επισκόπηση των διαφόρων παραγόντων κινδύνου που μπορούν να επηρεάσουν τις δραστηριότητες των επιχειρήσεων και αναφέρει τρόπους για τη μέτρηση και παρακολούθηση των σχετικών χρηματοδοτικών ανοιγμάτων. Στη συνέχεια, εισάγεται μια διαδικασία εκτεταμένης διαχείρισης κινδύνων ώστε να αντιμετωπισθούν τα διάφορα ανοίγματα σε μια ολοκληρωμένη βάση και παρουσιάζονται οι δυνατότητες για εναλλακτικές λύσεις διαχείρισης των κινδύνων. Τέλος, σκιαγραφείται μια στρατηγική προοπτική διαχείρισης των κινδύνων που ευνοεί την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των κινδύνων που αναλαμβάνει μια επιχείρηση. Στο δεύτερο μέρος της -εμπειρική προσέγγιση-, παρουσιάζεται ο τραπεζικός κλάδος, τα είδη των κινδύνων που αντιμετωπίζει και τα μέτρα που ελήφθησαν για την αποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων. Εξετάζεται, επίσης, το σύστημα διαχείρισης κινδύνων σε εννέα κορυφαίες εθνικές τράπεζες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Η μελέτη επικεντρώνεται σε τρία βασικά είδη κινδύνου που αντιμετωπίζει ο τραπεζικός κλάδος: τον πιστωτικό κίνδυνο, τον κίνδυνο αγοράς και τον λειτουργικό κίνδυνο. Όσον αφορά τα αποτελέσματα της εμπειρικής διερεύνησης, αυτά αποκαλύπτουν σχεδόν ό,τι αναφέρεται στη βιβλιογραφική ανασκόπηση. Η βιβλιογραφική ανασκόπηση και η ανάλυση της έννοιας της Διαχείρισης Κινδύνων επιβεβαιώνονται από τα ευρήματα και αποδεικνύουν ότι οι ελληνικές τράπεζες εφαρμόζουν ευρέως την διαχείριση κινδύνων με μια σειρά μεθόδων και εργαλείων.