Οι αντιλήψεις εφήβων με νοητική καθυστέρηση για το θάνατο

Abstract

Η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας για το πώς βιώνουν τα άτομα με νοητική καθυστέρηση διάφορες απώλειες στη ζωή τους, αλλά και το θάνατο ενός αγαπημένου τους προσώπου δείχνει την περιορισμένη ενασχόληση της έρευνας με το συγκεκριμένο θέμα. Θρηνούν τα άτομα με νοητική καθυστέρηση; Αντιλαμβάνονται την απουσία αλλά και τη μονιμότητα του θανάτου; Έχουν δικαίωμα στο πένθος και στη διαδικασία που θα οδηγήσει στον επαναπροσδιορισμό του ρόλου τους ή στην αποδοχή ενός νέου προσώπου που θα τα φροντίζει; Η συμμετοχή τους στον αποχαιρετισμό και την προσαρμογή σε ένα νέο κύκλο ζωής συμβάλλει στον αυτοπροσδιορισμό τους και την κοινωνική τους ένταξη; Αναγνωρίζοντας το «ανθρώπινον» την ιδιότητα δηλαδή εκείνη που προσδίδει σε όλους τους ανθρώπους την ίδια αξία, ανεξάρτητα από τη σωματική, ψυχική ή διανοητική τους κατάσταση, τα άτομα με νοητική καθυστέρηση είναι ισάξια μέλη και έχουν ίσα δικαιώματα με τους άλλους ανθρώπους (Σούλης, 2000). Το δικαίωμα του κάθε ανθρώπου να μιλά για τον εαυτό του, να ελέγχει τη ζωή του αλλά και να μπορεί να ζει υπό «κανονικές» συνθήκες διαβίωσης οδηγεί στον αυτοπροσδιορισμό, που δεν αφορά απλά μια ικανότητα αλλά μια ανάγκη κάθε ανθρώπινης ύπαρξης (Καρτασίδου, 2007). Θα πρέπει επομένως να δοθεί έμφαση στη διερεύνηση των αντιλήψεων και των συναισθημάτων των ατόμων με νοητική καθυστέρηση για τα θέματα αυτά καθώς και στη συστηματική υποστήριξή τους προκειμένου να συνεχίσουν με αξιοπρέπεια τη ζωή τους.