Επαγγελματική εξουθένωση και επαγγελματική ικανοποίηση των δικηγόρων Θεσσαλονίκης

Abstract

Στην ελληνική βιβλιογραφία δεν υπάρχει καμία έρευνα που να μελετά την επαγγελματική εξουθένωση και την επαγγελματική ικανοποίηση της επαγγελματικής ομάδας των δικηγόρων. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να μελετήσει (α) την επαγγελματική εξουθένωση και την επαγγελματική ικανοποίηση των δικηγόρων Θεσσαλονίκης και των επιμέρους διαστάσεων αυτών, (β) την επίδραση των δημογραφικών παραγόντων (π.χ. φύλο, ηλικία, οικογενειακή κατάσταση, η εργασιακή κατάσταση, ώρες εργασίας) στην επαγγελματική εξουθένωση ικανοποίηση και την επαγγελματική ικανοποίηση των δικηγόρων (γ) τη συσχέτιση των τριών παραγόντων της επαγγελματικής εξουθένωσης με τις επιμέρους διαστάσεις της επαγγελματικής ικανοποίησης, (δ) ποιές επιμέρους διαστάσεις της επαγγελματικής ικανοποίησης σε συνδυασμό με την ηλικία, μπορούν να προβλέψουν την εξουθένωση των δικηγόρων. Δείγμα 92 δικηγόρων με έδρα τη Θεσσαλονίκη εξετάστηκε βάσει του (α) ερωτηματολογίου ΜΒΙ της Maslach, (β) του ερωτηματολογίου κινήτρων των Everard & Morris (1999) που στηρίζεται στη θεωρία του Herzberg και (γ) μέρους του ερωτηματολογίου των Κουστέλιο και Κουστέλιου, 2001, προσαρμοσμένο για δικηγόρους. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι δικηγόροι δεν εμφάνισαν υψηλές τιμές σε καμία από τις τρεις διαστάσεις της επαγγελματικής εξουθένωσης. Οι νεότεροι, οι άγαμοι και οι συνεργάτες δικηγόροι διαπιστώθηκε ότι εμφανίζουν υψηλότερο βαθμό αποπροσωποποίησης και χαμηλότερες τιμές στο αίσθημα προσωπικής επίτευξης. Η συνολική επαγγελματική ικανοποίηση των δικηγόρων διαπιστώθηκε ότι βρίσκεται σε σχετικά χαμηλά επίπεδα. Σε γενικές γραμμές χαρακτηρίζονται από επαγγελματικά κίνητρα σχετικά χαμηλής ισχύος, με πιο σημαντικά, κατά σειρά, το κίνητρο της προσωπικής ανάπτυξης, της ευθύνης και της αναγνώρισης. Δηλώνουν αρκετά ικανοποιημένοι από τις συνθήκες εργασίας και καθόλου ικανοποιημένοι από το μισθό τους. Πιο ικανοποιημένοι από την εργασία τους δήλωσαν οι άνδρες δικηγόροι, οι έγγαμοι, οι νεότεροι στην ηλικία και όσοι διατηρούν δικό τους δικηγορικό γραφείο. Οι επιμέρους μεταβλητές της επαγγελματικής εξουθένωσης φάνηκε να σχετίζονται με τα κίνητρα της αναγνώρισης, της επίτευξης, της ευθύνης, το εργασιακό ενδιαφέρον, και την ικανοποίηση από την ίδια τη δουλειά. Το κίνητρο της ευθύνης είναι ο κύριος παράγοντας που μπορεί να προβλέψει τη συναισθηματική εξάντληση των δικηγόρων και το κίνητρο της αναγνώρισης, την αποπροσωποποίηση και το αίσθημα προσωπικής επίτευξης. Τα αποτελέσματα συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό με ευρήματα ερευνών άλλων χωρών για δικηγόρους και αρκετά με έρευνες αντίστοιχες στο χώρο των εκπαιδευτικών στη χώρα μας.