Διερεύνηση των εμποδίων στην άσκηση των καθηκόντων νοσηλευτών μονάδων εντατικής θεραπείας με τη χρήση ερωτηματολογίου

Abstract

Σκοπός: Η εφαρμογή, η μέτρηση και ο έλεγχος της αξιοπιστίας και της εγκυρότητας ενός εργαλείου αποτύπωσης των δυσκολιών που συναντούν οι νοσηλευτές των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας (Μ.Ε.Θ.) κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Το συγκεκριμένο εργαλείο μέτρησης χρησιμοποιήθηκε σε 13 Μ.Ε.Θ. από 7 νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης. Υλικό-Μέθοδος: Στην έρευνα συμμετείχαν οι νοσηλευτές των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας. Δημιουργήθηκε πρότυπο ερωτηματολόγιο το οποίο τροποποιήθηκε μετά από συνεντεύξεις με νοσηλευτές και διαδικασίες προελέγχου. Το ερωτηματολόγιο που αποτελούνταν από κλειστού τύπου ερωτήσεις εκφρασμένες σε 5βαθμη κλίμακα Likert διανεμήθηκε στις Μ.Ε.Θ. και συμπληρώθηκε το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου 2010. Πραγματοποιήθηκε παραγοντική ανάλυση προκειμένου να δημιουργηθούν αθροιστικές κλίμακες των οποίων η αξιοπιστία και εγκυρότητα ελέγχθηκε με διάφορες στατιστικές τεχνικές. Αποτελέσματα: Το ερωτηματολόγιο συμπλήρωσαν 172 νοσηλευτές των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας που συμμετείχαν στην έρευνα (ποσοστό ανταπόκρισης 66,1%). Η παραγοντική ανάλυση των στοιχείων του ερωτηματολογίου οδήγησε στη δημιουργία πέντε αθροιστικών κλιμάκων: «καταλληλότητα χώρων», «συνεργασία», «υλικά», «εργονομία εξοπλισμού» και «ψυχολογική επιβάρυνση». Οι τιμές του συντελεστή Cronbach alpha στις κλίμακες ήταν μεγαλύτερες από 0,65. Η εγκυρότητα περιεχομένου διασφαλίστηκε στο στάδιο του προελέγχου. Για να εξεταστεί η συγκλίνουσα και διακρίνουσα εγκυρότητα του ερωτηματολογίου χρησιμοποιήθηκε η ανάλυση πολλαπλών χαρακτηριστικών. Τα αποτελέσματα των συσχετίσεων των στοιχείων με τις αθροιστικές κλίμακες στις οποίες ανήκουν ήταν ικανοποιητικά (μεγαλύτερα του 0,40), ενώ ήταν σε κάθε περίπτωση μεγαλύτερα των συσχετίσεων των στοιχείων με άσχετες κλίμακες. Τέλος, υπολογίστηκε το ποσοστό των απαντήσεων που αφορούσαν στον ανώτατο (ceiling effect) και στον κατώτατο (floor effect) βαθμό δυσκολίας σε καθεμιά από τις αθροιστικές κλίμακες. Αυτά αποτελούν μέτρα της ευαισθησίας (sensitivity) ενός ερωτηματολογίου. Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα της έρευνας θεωρούνται ικανοποιητικά όσον αφορά στην αξιοπιστία και εγκυρότητα του ερωτηματολογίου. Ο μεγαλύτερος βαθμός συμφωνίας για παράγοντα που επιβαρύνει και δυσκολεύει το έργο των νοσηλευτών στις Μ.Ε.Θ., εμφανίζεται στην κλίμακα «καταλληλότητα χώρου» καθώς και στην κλίμακα «υλικά». Μελλοντικές έρευνες που θα αφορούν είτε στον ίδιο πληθυσμό είτε σε μεγαλύτερο, με την ταυτόχρονη βελτίωση του ερωτηματολογίου, κρίνονται απαραίτητες.