Διαχείριση δικτύων εφοδιαστικών αλυσίδων για την παραγωγή ενέργειας από βιομάζα

Abstract

Η βιομάζα βρίσκει πολλές χρήσεις. Ως ενεργειακή πηγή είναι ιδιαίτερα ευπροσάρμοστη, παράγει ηλεκτρισμό, θερμότητα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη παραγωγή βιοκαυσίμων. Εξ αιτίας διαφόρων μειονεκτημάτων για την πλειοψηφία των εφαρμογών της, το κόστος της βιομάζας παραμένει, συγκριτικά προς το πετρέλαιο, υψηλό, υπάρχουν όμως και εφαρμογές στις οποίες η αξιοποίηση της βιομάζας παρουσιάζει οικονομικά οφέλη. Η παραγωγή βιομάζας δημιουργεί απασχόληση στον αγροτικό τομέα, αλλαγή στο αγροτικό τοπίο, αλλαγή στη νοοτροπία των πληθυσμών για την αξία των απορριμμάτων και των υπολειμμάτων χρήσης στη μεταποίηση πολλών προϊόντων. Ο αποδοτική διαχείριση των εφοδιαστικών αλυσίδων βιομάζας για την παραγωγή ενέργειας περιλαμβάνει μία πολύπλοκη διαδικασία λήψης αποφάσεων υπό συνθήκες αβεβαιότητας. Η παραγωγή ενέργειας από βιομάζα απαιτεί αποκεντρωμένο σύστημα παραγωγής και το ξεπέρασμα τεχνικών, θεσμικών και κοινωνικών εμποδίων. Επιπλέον αν η εφοδιαστική αλυσίδα δεν εφαρμοστεί και λειτουργήσει κατάλληλα, η παραγωγή ενέργειας μπορεί να έχει σε σύντομο διάστημα αντίξοες τοπικές επιπτώσεις όπως η αλλαγή του τοπίου και η χρήση γης και η υπερβολική ζήτηση στους υδάτινους πόρους. Τα πλεονεκτήματα από την άλλη πλευρά, όπως ο περιορισμός των αερίων του θερμοκηπίου διαχέονται παγκόσμια και μακροπρόθεσμα και επομένως δεν έχουν σαφείς επιπτώσεις και αντίκτυπο στη λήψη αποφάσεων σε τοπικό επίπεδο. Εξετάζοντας τις εφοδιαστικές αλυσίδες βιομάζας για παραγωγή βιοενέργειας εμπλέκεται ένα ιεραρχικό σύμπλεγμα διαδικασιών αποφάσεων υπό συνθήκες αβεβαιότητας. Τέτοια δίκτυα περιλαμβάνουν πέντε γενικά συστατικά συστήματα: συλλογή βιομάζας (από μοναδικές ή πολλαπλές πηγές), προ-επεξεργασία (σε ένα ή περισσότερα στάδια), αποθήκευση (σε μια ή περισσότερες ενδιάμεσες τοποθεσίες), μεταφορά (χρήση απλού ή πολλαπλού σχηματισμού) και ενεργειακή μετατροπή. Για τον βέλτιστο σχεδιασμό και συντονισμό αυτών των δικτύων εφοδιαστικών αλυσίδων πρέπει να ληφθούν αποφάσεις σύμφωνα με τη φυσική ιεραρχία της διαδικασίας αποφάσεων δηλαδή: στρατηγικές, τακτικές και λειτουργικές. Ένα βασικό ποσοστό κόστους της παραγωγής ενέργειας βιομάζας δημιουργείται από τις λειτουργίες logistics. Είναι επομένως φυσικό να απαιτούνται πολλές προσπάθειες ώστε να επικαιροποιηθούν, να προσομοιωθούν και να βελτιστοποιηθούν εξειδικευμένες εφοδιαστικές αλυσίδες βιομάζας με στόχο να περιοριστεί σημαντικά το κόστος μέσα από πιο αποδοτικές λειτουργίες logistics. Όταν οι εφοδιαστικές αλυσίδες βιομάζας μετακινούνται από τοπικά συστήματα σε διεθνή πολυεπίπεδα συστήματα, τα χαρακτηριστικά παραγωγής (εποχικότητα, εξάρτηση από καιρικές συνθήκες) σε συνδυασμό με την έντονη αλληλεξάρτηση μεταξύ των επιμέρους δραστηριοτήτων, αλλά και την ανωριμότητα της αγοράς (υψηλά αυξανόμενος ρυθμός ζήτησης, έλλειψη συμβολαίων μακροχρόνιας συνεργασίας) αυξάνουν τη μεταβλητότητα της προμήθειας βιομάζας. Η δημιουργία ενός μεθοδολογικού πλαισίου λήψης αποφάσεων για το σχεδιασμό και τη λειτουργία εφοδιαστικών αλυσίδων βιομάζας κρίνεται απαραίτητη για την ολοκληρωμένη διαχείριση των συστημάτων αυτών.