Ανάπτυξη προσαρμοστικών υπερμεσικών πληροφοριακών συστημάτων εκπαίδευσης στο διαδίκτυο

Abstract

Η αλματώδης ανάπτυξη των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνιών (ΤΠΕ) την τελευταία δεκαετία έχει ανοίξει καινούργιους ορίζοντες και έχει προσφέρει καινούριες δυνατότητες σε πολλούς τομείς εφαρμογών. Τα δίκτυα υπολογιστών έχουν εκμηδενίσει τις αποστάσεις και προσφέρουν νέους τρόπους επικοινωνίας. Οι ραγδαίες αυτές εξελίξεις έχουν προσφέρει καινούργιες προοπτικές και στο χώρο της εκπαίδευσης, επηρεάζοντας άμεσα την εκπαιδευτική διαδικασία. Η σημασία της συμβολής του παγκόσμιου ιστού στην εκπαίδευση έγινε γρήγορα αντιληπτή με την εμφάνιση νέων εκπαιδευτικών περιβαλλόντων. Η σύγχρονη και ασύγχρονη εκπαίδευση από απόσταση, με αξιοποίηση του παγκόσμιου ιστού, είναι πλέον πολύ δημοφιλείς και προβάλλονται ως αρκετά αξιόπιστα μέσα παροχής εκπαίδευσης από απόσταση. Η βασική συμβολή της εκπαίδευσης από απόσταση αφορά τη μετάβαση από τη μέχρι πρότινος «δασκαλοκεντρική» μορφή εκπαίδευσης προς τη «μαθητοκεντρική». Δεν προσαρμόζεται πλέον η εκπαίδευση στις ανάγκες του διδάσκοντα, αλλά στις ανάγκες του διδασκόμενου. Δεν λείπουν όμως τα προβλήματα που ιδιαίτερα στην ασύγχρονη εκπαίδευση από απόσταση εστιάζονται στα εξής σημεία: έλλειψη αλληλεπίδρασης μεταξύ του διδάσκοντα και του εκπαιδευόμενου, που προκαλεί ένα αίσθημα απομόνωσης στο δεύτερο, έλλειψη προσαρμογής των διαφορετικών αναγκών των εκπαιδευόμενων στο παρεχόμενο εκπαιδευτικό υλικό, καθώς και αδυναμία αντικειμενικής αξιολόγησης της εκπαιδευτικής πορείας των εκπαιδευόμενων λόγω ελλιπούς διαπροσωπικής επαφής μεταξύ διδάσκοντα και εκπαιδευόμενου. Μια σημαντική κατηγορία των συστημάτων εφαρμογών ιστού είναι τα Προσαρμοστικά Υπερμεσικά Συστήματα (Adaptive Hypermedia Systems), τα οποία υποστηρίζουν μοντέλα εκπαίδευσης με αξιοποίηση του παγκόσμιου ιστού. Τα συστήματα αυτά έχουν αποκτήσει μεγάλη δημοτικότητα και προσδίδουν νέες προοπτικές για την εξέλιξη των σύγχρονων εκπαιδευτικών περιβαλλόντων. Επιλύουν μέρος των προαναφερθέντων προβλημάτων, αλλά επιδέχονται ακόμα αρκετές παρεμβάσεις βελτίωσης. Για την ανάπτυξη σύγχρονων προσαρμοστικών υπερμεσικών συστημάτων πρέπει να υιοθετηθούν διαδικασίες που να λαμβάνουν υπόψη την ιδιαιτερότητα κάθε εκπαιδευόμενου, την ανάγκη του για επαναξιολόγηση των μαθησιακών του ικανοτήτων, την ανάγκη του εκπαιδευτή για αξιολόγηση του εκπαιδευόμενου, τις συνεργασίες μεταξύ των χρηστών του συστήματος και την διαχείριση των πληροφοριών πού απορρέουν από την χρήση του. Στην παρούσα διατριβή, οι τεχνικές των υφιστάμενων προσαρμοστικών υπερμεσικών πληροφοριακών συστημάτων εκπαίδευσης μελετώνται, συγκρίνονται και αξιολογούνται με σκοπό το σχεδιασμό νέων, βελτιωμένων και αποτελεσματικών διαδικασιών και τεχνικών ανάπτυξης συστημάτων εκπαίδευσης από απόσταση. Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η ανάπτυξη προσαρμοστικών υπερμεσικών πληροφοριακών συστημάτων που θα περιορίζουν τα προβλήματα που παρουσιάζουν τα υφιστάμενα συστήματα εκπαίδευσης από απόσταση με βάση το διαδίκτυο και θα βελτιώνουν τις παρεχόμενες εκπαιδευτικές υπηρεσίες. Στην προσπάθεια ανάπτυξης ενός καινοτόμου και αποτελεσματικού προσαρμοστικού υπερμεσικού πληροφοριακού συστήματος στην εκπαίδευση, αναπτύχθηκε το σύστημα AS.A.L.E.S. (Asynchronous Adaptive Learning and Evaluation System). To σύστημα AS.A.L.E.S. δημιουργήθηκε με τη χρήση σύγχρονων εργαλείων λογισμικού από μηδενική βάση και ενσωματώνει καινοτόμες τεχνικές προσαρμοστικότητας υπερμεσικών συστημάτων εκπαίδευσης, στα πλαίσια της ασύγχρονης εκπαίδευσης από απόσταση.