Μέτρηση και στατιστική ανάλυση της διαδικτυακής οικονομίας στην Ελλαδα: ανάπτυξη βασειακού εργαλείου ταξινόμησης

Abstract

Οι εξελίξεις στην διαδικτυακή οργάνωση του κοινωνικοοικονομικού γίγνεσθαι έχει δημιουργήσει μια νέα οικονομική εποχή η οποία αφενός δεν έχει ακόμα αναγνωριστεί από τις επίσημες οικονομικές στατιστικές, και αφετέρου, λόγω του πρωτόγνωρου χαρακτήρα της, δεν μπορεί να μελετηθεί και αναλυθεί στην βάση των παραδοσιακών οικονομικών ταξινομήσεων και μεθόδων. Το πρώτο βήμα για την κατανόηση της διαμορφωθείσας και συνεχώς ανελισσόμενης αυτής κατάστασης είναι η επινόηση νέων στατιστικών μέτρων και δεικτών για την περιγραφή της. Η παρούσα Διδακτορική Διατριβή (ΔΔ) αποσκοπεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος για την χώρα μας. Το θέμα της διατριβής αυτής είναι η ανάπτυξη σαφούς ορολογίας και νέων στατιστικών ορισμών που στοχεύουν να περιγράψουν με ακρίβεια και συνέπεια την αυξανόμενη διαδικτυακή οικονομική δραστηριότητα στην Ελλάδα. Η ΔΔ αξιοποιεί θεωρητικά και αναπροσαρμόζει εμπειρικά το πλαίσιο μέτρησης που προτάθηκε από το Κέντρο Έρευνας για το Ηλεκτρονικό Εμπόριο (Centre of Research of Electronic Commerce-CREC) του Πανεπιστημίου Texas στο Austin των ΗΠΑ. Η παρούσα ΔΔ διακρίνει τέσσερις τομείς ή στρώματα της ελληνικής διαδικτυακής οικονομικής δραστηριότητας: τα ηλεκτρονικά δίκτυα, τις ηλεκτρονικές εφαρμογές, την ηλεκτρονική διαμεσολάβηση, και, το ηλεκτρονικό εμπόριο. Σε θεωρητικό επίπεδο, η ταξινόμηση των ελληνικών επιχειρήσεων στα τέσσερα αυτά στρώματα επιτυγχάνεται με την ανάπτυξη καινοτομικού βασικού αλγορίθμου ο οποίος χρησιμοποιεί φίλτρο έξι ερωτήσεων-κλειδιών με σκοπό την δημιουργία της Βάσης Δεδομένων ΨΗΦΟ. Σε εμπειρικό επίπεδο, χρησιμοποιείται στατιστικό πληθυσμιακό δείγμα 27498 επιχειρήσεων, από το οποίο αντλείται πιλοτικό δείγμα 379 επιχειρήσεων που τροφοδοτούν την ΨΗΦΟ στην βάση δύο οικονομικών μεταβλητών κλειδιών: κύκλος εργασιών και απασχολούμενοι. Βασικά συμπεράσματα από την στατιστική ανάλυση είναι ότι η διαδικτυακή οικονομία στην χώρα μας αυξάνεται με εντυπωσιακούς ρυθμούς. Έτσι, μεταξύ του 2003 και του 2006 ο κύκλος εργασιών για τον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου αυξήθηκε κατά 20%, και για την διαμεσολάβηση κατά 44%, ενώ η απασχόληση αυξήθηκε κατά 40% και 480% αντίστοιχα. Για τις ηλεκτρονικές εφαρμογές η αύξηση ήταν 14% και 65% αντίστοιχα. Ο τομέας των ηλεκτρονικών δικτύων, της κύριας υποδομής, επέδειξε αύξηση 2% και 6% αντίστοιχα.

Observed acceleration of the internet-based socioeconomic developments demands an urgent reconsideration of the statistical classifications of economic activity so that today's economic transactions are understood and analyzed. Traditional statistical measures are not appropriate if we are to study national economies and international economic and social phenomena which are today strongly interconnected. We need urgently to devise new statistical measures to describe our economies. This Doctorate Thesis (DT) aims at contributing to the theoretical and empirical debate concerning the study of the evolution of the digital economy in Greece. The thesis deals with the development of a concise and comprehensive set of statistical rubrics which will enable us to describe accurately and consistently the Greek digital economic developments. This DT utilizes theoretically and adjusts empirically the measurement framework proposed by the Centre of Research for Electronic Commerce - CREC of the University of Texas at Austin in the United States. Four economic sectors or layers are distinguished: electronic networks, electronic applications, electronic intermediaries and electronic commerce. On a theoretical level, Greek business firms are classified and assigned in these four sectors by devising an innovative database algorithm which uses a filter of six key-questions aiming at the construction of the Data Base DIGE. On the empirical level, a balanced statistical "population sample of 27,498 business firms is used in order to draw a pilot-sample of 379 firms which are to be fed into DIGE on the basis of two economic key-variables: turnover and employment. Among the findings of the statistical analysis is the impressive growth rale of the internet economy in Greece. Thus, between 2003 and 2006, turnover in the sector of e-commerce increased by almost 20% and for the e-intermediacy by 44%, while employment increased by 40% and 480% correspondingly. Concerning the applications, the corresponding increase was 14% and 65%. The sector of networks, or main internet infra-structure, showed an increase of 2% and 6% correspondingly.