Το μοντέλο ηγεσίας που συναντάται στους διευθυντές σχολικών μονάδων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης

Abstract

Η διοίκηση αποτελεί αντικείμενο επιστημονικής μελέτης και πρακτική διαχείρισης που αναπτύχθηκε ταχύτατα τα τελευταία 70 χρόνια και συνεχίζει να εξελίσσεται καθώς αποτελεί νευραλγικό τομέα για κάθε οργανισμό και σύστημα, διότι καθορίζει την οργάνωση και παρέχει τον απαιτούμενο μηχανισμό για να επιτελέσει τον προορισμό του. Οι σύγχρονες τεχνικές διοίκησης (management) υποστηρίζουν την ορθολογική λήψη αποφάσεων, την διαχείριση οργανωτικών διαδικασιών και συμβάλλουν καθοριστικά στην αποτελεσματική λειτουργία και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, επηρεάζοντας με αυτό τον τρόπο την ζωή των ανθρώπων που κινούνται μέσα και έξω από αυτές. Οι οργανισμοί οι οποίοι προσφέρουν υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων και των εκπαιδευτικών, δεν διαφέρουν σημαντικά από τις επιχειρήσεις, για αυτό και είναι χρήσιμο τα διευθυντικά στελέχη της εκπαίδευσης να εφαρμόζουν τις αρχές του σύγχρονου management. Οι προκλήσεις λοιπόν του 21ου αιώνα απαιτούν ένα σχολείο ευέλικτο, ικανό να προσαρμόζεται ανταγωνιστικά στις αλλαγές και να αντιμετωπίζει δημιουργικά την καινούρια γνώση στο πλαίσιο της κοινωνίας της πληροφορίας. Πρόθεση της παρούσας εργασίας είναι να παρουσιάσει βασικά ζητήματα διοίκησης και ηγεσίας σε θεωρητικό επίπεδο, μέσα από τις απόψεις θεωρητικών του πεδίου όσον αφορά τους τρόπους διοίκησης και ηγεσίας των οργανισμών και ειδικότερα των εκπαιδευτικών οργανισμών. Επίσης, και το πρακτικό επίπεδο αναλύεται, ερευνώντας και μελετώντας τον τρόπο διοίκησης των διευθυντών δημοτικών σχολείων στη Θεσσαλονίκη, Ελλάδα. Επιπλέον, η παρούσα εργασία εξετάζει αν και κατά πόσο οι τέσσερις ανάγκες (ανάγκη για επίτευξη, ανάγκη για διαπροσωπικές σχέσεις, ανάγκη για αυτονομία και ανάγκη για εξουσία) του κινήτρου επίτευξης επηρεάζουν τον τρόπο που ασκούν διοίκηση οι διευθυντές των δημοτικών σχολείων. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 65 διευθυντές σχολικών μονάδων του ΠΥΣΠΕ Δυτικής Θεσσαλονίκης οι οποίοι απάντησαν σε ερωτηματολόγιο αυτό-αναφοράς αποτελούμενο από τρία μέρη. Η στατιστική ανάλυση των δεδομένων έγινε με το πρόγραμμα SPSS.