Στη σύγχυση του πανούργου παγκοσμιοποιητικού λόγου

Abstract

Η Νέα Τάξη Πραγμάτων, ως όρος, υποκαταστάθηκε σταδιακά από έναν άλλο όρο πιο κομψό, περισσότερο συμβολικό και αναμφίβολα ιδεολογικά «ευφυέστερο». Πρόκειται βέβαια για τον όρο «Παγκοσμιοποίηση». Ως όρος και ως διαδικασία επιβλήθηκε άνωθεν. Ουδείς ρωτήθηκε γι' αυτό. Η λέξη είναι ένα ουσιαστικό, ποτέ όμως δεν συνοδεύτηκε στα χείλη των υποστηρικτών από ανάλογο, προσδιοριστικό του περιεχομένου, επίθετο. Λες και η παγκοσμιοποίηση ένα και μοναδικό χαρακτήρα έχει. Αυτόν δηλαδή με τον οποίο προβάλλεται και επιχειρείται να επιβληθεί συστηματικά τα τελευταία δεκαέξι τουλάχιστον χρόνια. Και προβάλλεται όχι μόνο ως «παγκοσμιοποίηση της οικονομίας», αλλά και ως μια νέα περίοδος του πολιτισμού. Εμφανίζεται, επίσης, σαν μια κατάσταση ή επιδίωξη ιδιαιτέρα αποτελεσματική. Έτσι έχουν, αλήθεια, τα πράγματα; Πρόκειται για «παγκοσμιοποίηση της οικονομίας»; Ή μήπως για κάποια, αμφιβόλου περιεχομένου, «παγκοσμιοποίηση της αγοράς και του χρηματιστηριακού κεφαλαίου»; Και την οικονομία μόνο το πραγματικό ή το χρηματιστηριακό κεφάλαιο την προσδιορίζουν; Μήπως και η εργασία και οι φυσικοί πόροι, αλλά και το φυσικό περιβάλλον, αποτελούν εξίσου βασικά της συστατικά στοιχεία; Είναι πράγματι «παγκοσμιοποιημένα» και αυτά; Οι δε εξελίξεις δείχνουν πράγματι την ύπαρξη ή την ανάδυση μιας μακροχρόνιας προοπτικής και ενός μακροχρόνιου οράματος που εμπνέει τους ανθρώπους - πολίτες των κοινωνιών μας; Ή μήπως η πραγματικότητα αποκαλύπτει μια βραχυχρόνια απλώς προοπτική για τους λίγους; Αυτά τα ερωτήματα επιχειρεί να διερευνήσει το κείμενο αυτό, προσπαθώντας να ξεφύγει από τις μηχανιστικές επιστημολογικές εμπλοκές του παρελθόντος.