Διαχείριση δημόσιου χρέους: μια θεωρητική και εμπειρική ανάλυση

Abstract

Η παρούσα διδακτορική διατριβή έχει στόχο να συνεισφέρει στην βιβλιογραφία της διαχείρισης του δημοσίου χρέους. Η ανάπτυξη της πραγματοποιείται σε 8 κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο περιγράφει την τρέχουσα κατάσταση του δημοσίου χρέους στην Ελλάδα ποσοτικά και ποιοτικά. Εκτός δηλαδή από την περιγραφή της εξέλιξης του χρέους ως συνολικό μέγεθος και ως σχετικό με το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν, αποτυπώνεται και η δυναμική συμπεριφορά ποιοτικών χαρακτηριστικών του, όπως η κατανομή των χρεογράφων ανά τύπο χρεογράφου, ανά χρεογράφων αποτιμημένων σε συνάλλαγμα, ανά διάρκεια και ανά ωρίμανση χρεογράφων. Το δεύτερο κεφάλαιο περιλαμβάνει θεωρητικά ζητήματα που έχουν απασχολήσει και μελετηθεί από τη διεθνή βιβλιογραφία, αλλά και πρακτικά ζητήματα και εφαρμογές στην πράξη θεωριών που έχουν συνεισφέρει στην διαχείριση του δημοσίου χρέους. Τα κεφάλαια 3 έως και 7 αποτελούν αυτόνομα κεφάλαια και περιλαμβάνουν την συνεισφορά μας. Το τρίτο κεφάλαιο στοιχειοθετεί θεωρητικά την αντίληψη πως η αβεβαιότητα για μελλοντικό πληθωρισμό είναι μια αύξουσα συνάρτηση του χρέους και αύξουσα συνάρτηση της ευαισθησίας της αξίας του χρέους σε απροσδόκητες μεταβολές του πληθωρισμού, και επιχειρεί οικονομετρικά να διερευνήσει αυτή την υπόθεση για την περίπτωση των ΗΠΑ. Το τέταρτο κεφάλαιο περιλαμβάνει ένα τυπικό διαφορικό παίγνιο μεταξύ δημοσιονομικών και νομισματικών αρχών, με την καινοτομία της εισαγωγής της διαχείρισης των δομικών χαρακτηριστικών του δημοσίου χρέους, όπου αναζητούμε και χαρακτηρίζουμε την ισορροπία Νash. Το πέμπτο κεφάλαιο διερευνά την επίδραση μιας μεταβολής του δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ, στο μακροχρόνιο ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης, όταν υπάρχει πιθανότητα η κυβέρνηση να παρουσιάσει αδυναμία στις υποχρεώσεις της έναντι των δανειστών της. Το ευρύτερο πλαίσιο εργασίας του κεφαλαίου αυτού είναι το κλασσικό υπόδειγμα ενδογενούς οικονομικής μεγέθυνσης με παραγωγικό δημόσιο κεφάλαιο και δημόσιο χρέος. Στο έκτο κεφάλαιο παραμένει στο ίδιο πλαίσιο εργασίας και διερευνά για δυο δημοσιονομικούς κανόνες επενδύσεων μια σειρά ερωτημάτων. Λυτά συνοπτικά είναι η ευστάθεια της ισορροπίας, η ταχύτητα μετάβασης στην ισορροπία, η διερεύνηση για απροσδιοριστία και τέλος τα μη γραμμικά , μη μονότονα φαινόμενα κατά την μετάβαση στην ισορροπία. Το έβδομο κεφάλαιο παραμένει στο ίδιο πλαίσιο, αλλά πλέον ο άριστος διαχρονικός καταμερισμός της κατανάλωσης και της επένδυσης του νοικοκυριού πραγματοποιείται σε περιβάλλον αβεβαιότητας και σε συνεχή χρόνο. Το ερώτημα που απαντά το κεφάλαιο αυτό είναι η επίδραση της αβεβαιότητας της αγορά χρεογράφων στον ρυθμό μεγέθυνσης της οικονομίας. Τέλος το όγδοο κεφάλαιο συνοψίζει.

This PhD thesis aims at contributing to the public debt management literature. The thesis consists of eight sections. The first section describes the current situation of public debt in Greece both quantitatively and qualitatively. Along with a description of the development of public debt in levels and relative to the Gross Domestic Product, we also investigate the dynamic behavior of its qualitative characteristics, such as the distribution of securities per type of security, per securities valued in foreign currency, per duration and per maturity. The second section includes theoretical issues which have occupied and been studied in the (international) literature, but also practical questions and applications of theories that have contributed to the management of public debt. Sections 3 to 7 are autonomous sections which include our main contribution. The third section comprises theoretically the perception that uncertainty as to future inflation is an increasing function of debt and an increasing function of the sensitivity of the value of debt to unexpected changes of inflation, and investigates this relationship econometricly for the case of the USA. The fourth section includes a formal differential theoretical game between budgetary and monetary authorities, with the innovation of including management of structural characteristics of public debt, where we seek and characterize the Nash equilibrium. The fifth section investigates the effect of a change of public debt as a percentage of the Gross Domestic Product, on the long-run rate of economic growth, when there exists a probability that the government may not be position to satisfy its obligations against her lenders. The underlying framework of this section is the classic model of endogenous economic growth with productive public capital and public debt. The sixth section remains in the same framework and investigates a series of issues for two rules of fiscal investment. These concise are the stability of equilibrium, the speed of convergence to the equilibrium, the investigation for indeterminacy and finally the non-linear, non-inonotonous phenomena during the convergence to equilibrium. The seventh section remains in the same framework as previously, with the main difference being the assumption that the household's optimal choice between consumption and investment takes place in an uncertain environment and in continuous times. The issue at hand is the effect of uncertainty in the securities market on the growth rate of the economy. Finally, section 8 summarizes and concludes.