Τα μεταδεδομένα στην αναζήτηση δεδομένων, open science και open data. Μελέτη περίπτωσης για το Ευρωπαϊκό νέφος ανοιχτής επιστήμης (EOSC) για την αναζήτηση δεδομένων

Abstract

Την τελευταία δεκαετία μπορούν να παρατηρηθούν πολλές πρωτοβουλίες που αφορούν τα Ανοιχτά Δεδομένα τόσο από κυβερνητικούς ή υπερεθνικούς φορείς όσο και από εκπαιδευτικούς ή πολιτιστικούς αναφορικά με τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε μεγάλους όγκους συνόλων δεδομένων στον Ιστό. Βασικό τρόπο για τη μεγιστοποίηση της διάδοσης της διαθεσιμότητας των δεδομένων αυτής αποτελεί η ανάπτυξη καταλόγων Ανοιχτών Δεδομένων που εμπεριέχουν τα μεταδεδομένα αυτών των συνόλων δεδομένων, τα οποία είναι εύκολα ανιχνεύσιμα από μηχανές αναζήτησης Ιστού. Το έργο ιδρυμάτων και ερευνητών έχει διευκολυνθεί σημαντικά από πλατφόρμες ανοιχτού κώδικα, καθιστώντας τη δημιουργία πυλών Ανοιχτών Δεδομένων ένα αρκετά εύκολο και απλό, πλέον, εγχείρημα. Μέσω της ανοιχτής επιστήμης, η ίδια η επιστήμη αποκτά χαρακτηριστικά μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας, αξιοπιστίας και ανταπόκρισης σε διάφορες κοινωνικές προκλήσεις. Η επιδίωξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προώθηση πολιτικής ανοικτής επιστήμης με ολιστικό και ολοκληρωμένο τρόπο, καλύπτοντας όλες τις πτυχές του ερευνητικού κύκλου από την επιστημονική ανακάλυψη και την ανασκόπηση έως την ανταλλαγή γνώσης, τη δημοσίευση και την προβολή αποτελεί ένα πολύ σημαντικό και αξιοσημείωτο γεγονός. Σε αυτό το πλαίσιο, το Ευρωπαϊκό Νέφος Ανοικτής Επιστήμης (ΕΝΑΕ) εγκαινιάστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Νοέμβριο του 2018. Το ΕΝΑΕ προβάλει τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής υποδομής δεδομένων, ενσωματώνοντας λύσεις νέφους υψηλής χωρητικότητας, διευρύνοντας τελικά το εύρος αυτών των υπηρεσιών ώστε να συμπεριλάβει τον δημόσιο τομέα και τη βιομηχανία. Πιο συγκεκριμένα, για τον πλήρη εντοπισμό όλων των ευκαιριών και δυνατοτήτων που προσφέρονται από το ΕΝΑΕ θα πρέπει πρώτα να γίνει πλήρως αντιληπτή η δομή του. Στην παρούσα εργασία αναλύεται το πλαίσιο της Ανοιχτής Επιστήμης και των Ανοιχτών Δεδομένων, η ιστορική εξέλιξη της ερευνητικής πολιτικής της ΕΕ, ώστε να καταλήξει στην μελέτη του ΕΝΑΕ με τις θετικές του επιδράσεις αλλά και να εντοπίσει συγκεκριμένους προβληματισμούς