Η επίδραση της βασιλείας ΙΙΙ στα επιτόκια δανεισμού των τραπεζών της Ε.Ε.

Abstract

Σειρά τραπεζικών κρίσεων και πτωχεύσεων -με πλέον πρόσφατη την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2007- έχουν καταστήσει σαφές ότι για να διασφαλιστεί η εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία του τραπεζικού συστήματος απαιτείται να υπάρχουν κανόνες και ρυθμιστικό πλαίσιο το οποίο να ισχύει ενιαία, για όλες τις τράπεζες. Ακριβώς αυτή η διαπίστωση είναι που οδήγησε στην διαμόρφωση των Συμφωνιών της Βασιλείας, οι οποίες, προσαρμοζόμενες κάθε φορά στις εξελίξεις, τις απαιτήσεις, τις προκλήσεις και τα ζητούμενα των καιρών, προσδιορίζουν το μείζον ζήτημα της φερεγγυότητας των τραπεζών, έχοντας ως μέτρο της φερεγγυότητας την επάρκεια των κεφαλαίων ώστε να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι και να εκπληρωθούν οι υποχρεώσεις. Το συγκεκριμένο ζήτημα είναι μείζον, διότι η πτώχευση μιας τράπεζας επιφέρει βαρύτατο πλήγμα σε όλο το τραπεζικό σύστημα και μπορεί να συμπαρασύρει όλη την οικονομία. Ωστόσο, εγείρεται το αντεπιχείρημα ότι τα αυξημένα επίπεδα ιδίων κεφαλαίων και η κατηγοριοποίηση των κεφαλαιακών τοποθετήσεων και χορηγήσεων σε συγκεκριμένα επίπεδα κινδύνου περιορίζουν την δυνατότητα των τραπεζών να παρέχουν ρευστότητα και αυξάνουν το κόστος δανεισμού, το οποίο αποτελεί μια από τις πλέον κρίσιμες παραμέτρους της συνολικής οικονομίας μιας χώρας. Σκοπός της εργασίας είναι η διαπίστωση του κατά πόσο η διαμόρφωση το νέου πλαισίου της Βασιλείας ΙΙΙ έχει επιδράσει στο ύψος των επιτοκίων χορηγήσεων των τραπεζών στις χώρες της Ευρωζώνης. Στα πλαίσια αυτού του κεντρικού σκοπού, ένας στόχος της εργασίας είναι η διαπίστωση τυχόν συγκλίσεων ή αποκλίσεων του επιπέδου των επιτοκίων ανά κατηγορία δανείων, ειδικά όσον αφορά τις διαφοροποιήσεις μεταξύ χορηγήσεων σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Επίσης, στόχος της εργασίας είναι η διαπίστωση του κατά πόσο η εφαρμογή των Συμφωνιών της Βασιλείας οδήγησε σε μεγαλύτερη σύγκλιση ή απόκλιση των τραπεζών των διαφόρων χωρών της Ευρωζώνης. Από την εργασία διαπιστώνεται ότι η υιοθέτηση των κανονισμών της Βασιλείας ΙΙΙ συνοδεύεται από μείωση των επιτοκίων δανεισμού των τραπεζών, τόσο για τα δάνεια προς τα νοικοκυριά, όσο και προς τις επιχειρήσεις. Μάλιστα, το συμπέρασμα έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία εφόσον ληφθεί υπόψη ότι τη συγκεκριμένη περίοδο η ΕΚΤ διατήρησε αμετάβλητο το επιτόκιο οριακής χρηματοδότησης. Ωστόσο, στην εργασία διαπιστώθηκε ότι συνεχίζει να υπάρχει σημαντική απόκλιση μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης.