Η συμβολή των διατροπικών μεταφορών στην ανάπτυξη των λιμένων: μία μελέτη περίπτωσης.

Abstract

Οι θαλάσσιες μεταφορές, ιστορικά, στηρίζουν το διεθνές εμπόριο και συνέβαλαν στην παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη. Οι λιμένες διευκολύνουν τις θαλάσσιες μεταφορές διασυνδέοντας τις πλεύσιμες με τις χερσαίες μεταφορές. Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες υπηρεσίες μεταφορών, η ζήτηση για λιμενικές υπηρεσίες πηγάζει από τη ανάγκη για μεταφορά αγαθών και ανθρώπων από τον τόπο προέλευσης στον τελικό προορισμό, ωστόσο συνήθως οι ίδιοι οι λιμένες δεν αποτελούν ούτε τον τόπο προέλευσης ούτε τον τελικό προορισμό τους. Τα λιμάνια αποτελούν στρατηγικούς κόμβους του δικτύου μεταφορών, συνδέοντας τις θαλάσσιες μεταφορές μεγάλων και μικρών αποστάσεων με όλους τους άλλους τρόπους μεταφοράς δηλαδή σιδηροδρομικώς, οδικώς, πλωτής ναυσιπλοΐας, επίσης διευκολύνουν το χειρισμό και τη μεταφορά εμπορευμάτων στην ενδοχώρα καθώς και τις δραστηριότητες μεταφόρτωσης, συμβάλλοντας στην ολοκλήρωση της εφοδιαστικής αλυσίδας. Στην παρούσα εργασία εξετάζονται οι διατροπικές μεταφορές ως μοχλός ανάπτυξης των λιμένων και μελετάται το στρατηγικό μοντέλο ανάπτυξης στην ενδοχώρα της ΟΛΘ ΑΕ, μέσω της δημιουργίας dry ports και της απευθείας σιδηροδρομικής/οδικής τους διασύνδεσης με το Λιμένα της Θεσσαλονίκης. Στην εργασία διαπιστώνεται ότι οι διατροπικές μεταφορές συμβάλουν σημαντικά στην ανάπτυξη των λιμένων μέσω της διεύρυνσης της ενδοχώρας τους, καθιστώντας ακόμη και τις πιο απομακρυσμένες περιοχές προσβάσιμες σε ανταγωνιστικές τιμές και χρόνους διαμετακόμισης προσφέροντας αξιόπιστες υπηρεσίες, συμβάλουν στην αύξηση των φορτίων που διακινούνται από ένα λιμένα άρα και της ροής εσόδων αφού η προσφορά ολοκληρωμένων διατροπικών διασυνδέσεών αποτελεί πόλο έλξης τόσο για τις Ναυτιλιακές Εταιρείες (οικονομίες κλίμακας) όσο και για τους πελάτες της δευτερεύουσας ενδοχώρας. Ταυτόχρονα τα συστήματα διατροπικών μεταφορών αναβαθμίζουν το ρόλο των λιμένων στην εφοδιαστική αλυσίδα από αυτόν του «Ιδιοκτήτη Εγκαταστάσεων» σε αυτόν του «Διαχειριστή Δικτύου» με πολλαπλά οφέλη για τον ίδιο το λιμένα, την τοπική και Εθνική οικονομία ενώ ταυτόχρονα μειώνουν τις επιπτώσεις των μεταφορών στο περιβάλλον. Συνοψίζοντας η ανταγωνιστική θέση ενός λιμένα εξαρτάται όλο και περισσότερο από τη διασυνδεσιμότητα με την ενδοχώρα του και οι διατροπικές μεταφορές είναι το κλειδί για τη διασύνδεση τόσο με τη κύρια όσο και με τη δευτερεύουσα ενδοχώρα του. Ωστόσο ο ρόλος των Διοικήσεων των Λιμένων είναι καθοριστικής σημασίας στην ανάπτυξη των διατροπικών μεταφορών αφού θα πρέπει να μετατοπίσουν το επιχειρηματικό/επιχειρησιακό ενδιαφέρον τους από τη θάλασσα στην στεριά. Λέξεις κλειδιά: Διατροπικές μεταφορές, Συνδυασμένες μεταφορές, Ενδοχώρα, Φορείς Διαχείρισης Λιμένων, Τερματικοί σταθμοί ενδοχώρας.

ABSTRACT Maritime transport, historically, supports the international trade and contributes to the global economic growth. Ports facilitate the maritime transport by linking navigable and land transport. As with most transport services, the demand for port services stems from the need to transport goods and people from the place of origin to the final destination, but usually ports are neither their place of origin nor their final destination. Ports are strategic nodes of the transport network as they connect deep and short sea shipping with all the other modes of transport i.e. by rail, road, waterborne navigation, facilitate handling and transport of goods to the hinterland, supports the transshipment activities and contribute to the integration of the supply chain. This dissertation examines the intermodal transport as a lever for the development of ports and studies the strategic development model of ThPA SA in its hinterland, through the establishment of dry ports and their direct rail/road connection with the Port of Thessaloniki. In this study it is found that intermodal transport contributes significantly to the development of ports through the expansion of their hinterland, making even the most remote areas accessible at competitive prices and transit times and offering reliable services, contributing to the increase of cargo throughput and therefore of revenues flow since providing integrated intermodal services is a pole of attraction for Shipping Lines (economies of scale) as well as for the customers belong to their contestable hinterland. At the same time, intermodal transport systems upgrade the role of ports in the supply chain from that of the "Landlord" to that of the "Network Manager" with multiple benefits for the port itself as well as the local and national economy while reduces the negative impact of transport on the environment. To sum up, the competitive position of a port is increasingly dependent on interconnectivity with its hinterland and intermodal transport is the key to the interconnection with both its captive and contestable hinterland. However, the role of Port Authorities is of decisive importance in developing the intermodal transport since they will have to shift their business/ operational interest from the sea to the land.

Key words: intermodal transport, combined transport, hinterlands, port authorities, dry ports