Διαχρονική μελέτη αποδοτικότητας στον κλάδο παραγωγής κατεψυγμένων λαχανικών με την μέθοδο Data Envelopment Analysis (DEA): μελέτη περίπτωσης της εταιρίας Μπάρμπα Στάθης Α.Β.Ε.Ε.

Abstract

Στην παρούσα Διπλωματική Εργασία πραγματοποιήθηκε διαχρονική μελέτη αποδοτικότητας της εταιρίας Μπάρμπα Στάθης Α.Β.Ε.Ε με χρήση της μεθόδου Περιβάλλουσας Ανάλυσης Δεδομένων – Data Envelopment Analysis (DEA). Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε γενικότερη οικονομική σκοπιά αξιολογώντας δυο σενάρια τα οποία διαμορφώθηκαν με βάση τις μεταβλητές που χρησιμοποιήθηκαν. Το πρώτο σενάριο ονομάστηκε Μοντέλο Περιουσιακών Στοιχείων (Asset Model), ενώ το δεύτερο Μοντέλο Κόστους (Cost Model). Οι μεταβλητές που χρησιμοποιήθηκαν στο πρώτο σενάριο ως εισροές αποτέλεσαν τα πάγια περιουσιακά στοιχεία και τα κυκλοφορούντα στοιχεία, ενώ ως εκροές χρησιμοποιήθηκαν τα επίπεδα πωλήσεων και μικτών κερδών. Στο δεύτερο σενάριο ως εισροές χρησιμοποιήθηκαν το κόστος πωληθέντων και τα έξοδα διοίκησης – διάθεσης, ενώ ως εκροές οι πωλήσεις και τα μικτά κέρδη. Αντικειμενικός σκοπός στην πρώτη περίπτωση αποτέλεσε ο υπολογισμός της αποδοτικότητας που αντικατοπτρίζει την ικανότητα της επιχείρησης για την παραγωγή εσόδων σε σχέση με τα περιουσιακά της στοιχεία, ενώ στην δεύτερη περίπτωση την ικανότητα παραγωγής εσόδων ανάλογα με τις βασικές πηγές κόστους. Τα λογιστικά μεγέθη αντλήθηκαν από τις δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις της επιχείρησης. Τα μοντέλα επιλύθηκαν υπό σταθερές (CRS) και μεταβλητές (VRS) αποδόσεις κλίμακας με προσανατολισμό στις εκροές, δεδομένου ότι ο αντικειμενικός σκοπός των επιχειρήσεων αποτελεί η μεγιστοποίηση του επιπέδου των επιθυμητών τους εκροών. Υπολογίστηκε η Συνολική Τεχνική Αποδοτικότητα (OTE), η Καθαρά Τεχνική Αποδοτικότητα (PTE), η Αποδοτικότητα Κλίμακας (SE). Επίσης, προσδιορίστηκε το είδος των αποδόσεων κλίμακας (RTS). Ακολούθως, αναλύθηκαν οι μεταβλητές περιθωρίου (Slacks) και υπολογίστηκαν οι τιμές των στόχων (Projections) για κάθε μη αποδοτική μονάδα, καθώς και οι ενέργειες που θα μπορούσαν να υιοθετηθούν έτσι ώστε να μετατραπούν σε αποδοτικές. Στην συνέχεια προσδιορίστηκαν για κάθε μια μη αποδοτική μονάδα, οι αποδοτικές μονάδες προς μίμηση (Efficient peers) από τις οποίες δύναται να υιοθετηθούν κατάλληλες διοικητικές πρακτικές με σκοπό την βελτίωση της αποδοτικότητας. Έπειτα, πραγματοποιήθηκε σύγκριση των αποτελεσμάτων μεταξύ των δύο σεναρίων της παρούσας μελέτης (Asset Model, Cost Model). Τέλος, υπολογίστηκε η συνιστώσα του δείκτη Malmquist η οποία αφορά την μετατόπιση του παραγωγικού συνόρου (Frontier Shift) και αντικατοπτρίζει τεχνολογικές μεταβολές. Βασικά συμπεράσματα τα οποία προέκυψαν από την παρούσα μελέτη είναι η ύπαρξη αυξητικής τάσης της τεχνικής αποδοτικότητας και στα δύο σενάρια, προσφέροντας μια θετική εικόνα για την εξέλιξη της απόδοσης της επιχείρησης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα φάνηκε ότι το έτος 2017 εμφάνισε την χαμηλότερη αποδοτικότητα λόγω του αναλογικά χαμηλού επιπέδου πωλήσεων, ενώ ταυτόχρονα παρουσίασε υψηλά επίπεδα κυκλοφορούντων στοιχείων λόγω απαιτήσεων από μακροπρόθεσμα δάνεια και πελάτες. Το έτος 2018, αποτέλεσε έτος ανάπτυξης για την εταιρία. Έπειτα από αύξηση των πωλήσεων και μικτών κερδών, μέσω βελτίωσης τεχνολογίας παραγωγής και των συντονισμένων ενεργειών μάρκετινγκ, η τιμή της τεχνικής αποδοτικότητας επηρεάστηκε θετικά. Κατά το έτος 2019 υπήρξε ανάπτυξη των πωλήσεων. Παρόλα αυτά τα κόστη της επιχείρησης αυξήθηκαν και έτσι η τεχνική αποδοτικότητα που υπολογίστηκε από τα μοντέλα ελαττώθηκε. Με την υιοθέτηση κατάλληλων διοικητικών πρακτικών, καθώς και με την απόδοση του πολυετούς επενδυτικού πλάνου, σε συνδυασμό με την κατακόρυφη αύξηση των πωλήσεων λόγω της επίδρασης της πανδημίας του COVID 19, το έτος 2020 αποτέλεσε τεχνικά αποδοτικό έτος και ισχυρό πρότυπο μίμησης για την υιοθέτηση κατάλληλων διοικητικών πρακτικών στο μέλλον. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι το μοντέλο περιουσιακών στοιχείων κρίθηκε καταλληλότερο για την εξαγωγή αντιπροσωπευτικότερων αποτελεσμάτων διότι περιλαμβάνει περισσότερες διαστάσεις οι οποίες ορίζουν την τεχνική αποδοτικότητα της επιχείρησης.