Πολιτικές για την εκπαίδευση και κοινωνική ενσωμάτωση ευπαθών κοινωνικών ομάδων - το παράδειγμα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας

Abstract

Το φαινόμενο του κοινωνικού αποκλεισμού σχετίζεται με τον περιορισμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου και συνδέεται άμεσα με τη φτώχεια, την οικονομική κρίση και την ανεργία. Οι ευπαθείς κοινωνικές ομάδες του πληθυσμού είναι αυτές που πλήττονται περισσότερο και αποκλείονται από τα κοινωνικά δικαιώματα που απολαμβάνει η πλειοψηφία της κοινότητας. Καθώς το θέμα της ισότητας των ευκαιριών έχει απασχολήσει τα εκπαιδευτικά συστήματα της Ευρώπης, έχουν σχεδιαστεί και εφαρμοστεί εκπαιδευτικές πολιτικές οι οποίες υποστηρίζουν και προωθούν την ισότητα, την πολιτική, πολιτιστική και οικονομική εναρμόνιση όλων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την καλλιέργεια πολιτών με ευρωπαϊκή συνείδηση. Όσον αφορά στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, παρατηρούνται ανισότητες οι οποίες είναι διάχυτες σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης και κυρίως της τριτοβάθμιας. Ιδιαίτερα η συμμετοχή στην εκπαίδευση των ατόμων που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, παρουσιάζει αρκετές δυσκολίες οι οποίες οφείλονται τόσο στην πρόσβαση των ατόμων (ιδιαίτερα των ατόμων με αναπηρία) στις δομές της εκπαίδευσης όσο και στο κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο της οικογένειας του μαθητή. Κρίνεται λοιπόν αναγκαία η εφαρμογή εκπαιδευτικών και κοινωνικών πολιτικών που επικεντρώνονται στις ευπαθείς ομάδες με στόχο την επίτευξη ενός κράτους πρόνοιας και κοινωνικής ευημερίας με ίσες ευκαιρίες για όλους τους πολίτες. Στην Ελλάδα, με βάση τον παραπάνω στόχο, έχει θεσπιστεί ένας οδηγός παροχών ο οποίος περιλαμβάνει δράσεις προς όφελος των ευπαθών κοινωνικών ομάδων. Επίσης έχει σχεδιαστεί ένα εθνικό πρόγραμμα για την κοινωνική ένταξη και υποστήριξη των ατόμων που βρίσκονται σε ανάγκη. Οι βασικοί στόχοι του εθνικού σχεδιασμού είναι: Η προώθηση της βιώσιμης απασχόλησης, η διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και η αναβάθμιση των υποδομών εκπαίδευσης. Τέλος η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας έχει εκπονήσει ένα επιχειρησιακό σχέδιο με την ανάπτυξη ενός πλέγματος παρεμβάσεων που θα συμβάλλει στην κοινωνική συνοχή και την καταπολέμηση κάθε μορφής διακρίσεων για όλους όσους ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.