Φορολογικό πιστοποιητικό: εναλλακτική μορφή φορολογικού ελέγχου

Abstract

Ο φορολογικός έλεγχος των επιχειρήσεων είναι ένα ζήτημα που έχει απασχολήσει έντονα και συνεχίζει να απασχολεί τις φορολογικές αρχές αλλά και τις επιχειρήσεις. Ο βαθμός φορολογικής συμμόρφωσης έχει ποικίλες προεκτάσεις και σε μεγάλο βαθμό καθορίζει την ποιότητα και την δικαιοσύνη ενός φορολογικού συστήματος μιας οικονομίας. Οι καταιγιστικές εξελίξεις στο επιχειρηματικό τοπίο και οι τεχνολογικές εξελίξεις μεταβάλλουν ραγδαία και τις ανάγκες ενός αποτελεσματικού ελεγκτικού πλαισίου. Το 2011 στην Ελλάδα θεσπίστηκε οι μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις που ελέγχονται από ορκωτούς ελεγκτές για την χρηματοοικονομική πληροφόρηση, να ελέγχονται και για τις φορολογικές τους υποχρεώσεις και να εκδίδεται σχετικό φορολογικό πιστοποιητικό και έκθεση φορολογικής συμμόρφωσης. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η μελέτη αυτού του πρωτοποριακού θεσμού, με στόχο τον εντοπισμό των πλεονεκτημάτων και των μειονεκτημάτων που συνεπάγεται για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Ο θεσμός εφαρμόστηκε υποχρεωτικά την περίοδο 2011-2015 ενώ έκτοτε εφαρμόζεται προαιρετικά. Από την έρευνα που πραγματοποιήθηκε διαπιστώθηκε ότι ο θεσμός είχε σημαντικά οφέλη για τα φορολογικά έσοδα και την φορολογική συμμόρφωση των επιχειρήσεων. Όμως παράλληλα υπήρξαν και σημαντικά προβλήματα που κλήθηκαν οι επιχειρήσεις και οι ελεγκτικές εταιρείες να αντιμετωπίσουν. Πολλά εξ αυτών προήλθαν από την θέσπιση του μέτρου χωρίς την παροχή των κατάλληλων διευκρινήσεων και την σαφή διατύπωση των απαιτήσεων και των διαδικασιών. Βασικό τροχοπέδη στάθηκε και η πολυπλοκότητα και οι ασάφειες του γενικότερου νομοθετικού πλαισίου. Διαχρονικά φαίνεται ότι έχουν ξεκαθαριστεί πολλά από τα προβληματικά ζητήματα, ενώ η δεκαετής και πλέον εφαρμογή του αποτελεί την βάση για την βελτίωση του τρόπου χρήσης αυτής της μορφής φορολογικού ελέγχου με τον πιο πρόσφορο τρόπο για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη.