Εκπαιδευτική συμπερίληψη μαθητών με νοητική αναπηρία: μία διερευνητική μελέτη των απόψεων των εκπαιδευτικών.

Abstract

Η εκπαιδευτική συμπερίληψη θεωρείται ήδη από το 1970 ένα αρκετά αμφιλεγόμενο θέμα με αρκετούς υποστηρικτές και κατακριτές. Αποτελεί μία προσπάθεια συστηματικής μεταρρύθμισης και πλέον αναφέρεται μέσα σε διεθνείς διακηρύξεις που προωθούν την εκπαίδευση και τα δικαιώματα όλων των παιδιών. Τα τελευταία χρόνια γίνεται συζήτηση και για την εκπαιδευτική συμπερίληψη μαθητών με νοητική αναπηρία. Προκειμένου να έχει επιτυχία η εκπαιδευτική συμπερίληψη, χρειάζεται τη θετική στάση και τη σύμφωνη γνώμη των εκπαιδευτικών. Οι απόψεις τους και οι προσδοκίες που διαμορφώνουν για τους μαθητές τους επηρεάζουν την εκπαιδευτική διαδικασία σε μεγάλο βαθμό. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η διερεύνηση των απόψεων των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Γενικής και Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα σχετικά με την εκπαιδευτική συμπερίληψη μαθητών και μαθητριών με νοητική αναπηρία κάθε επιπέδου. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο «My Thinking about Inclusion» (Stoiber et al., 1998), το οποίο διερευνά τις απόψεις σχετικά με την εκπαιδευτική συμπερίληψη μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Το ερωτηματολόγιο βρέθηκε μεταφρασμένο και υπέστη προσαρμογές ώστε να ταιριάζει ακριβώς στο θέμα της παρούσας εργασίας. Τα αποτελέσματα ανέδειξαν τις γενικά θετικές απόψεις των εκπαιδευτικών ως προς την ιδέα της εκπαιδευτικής συμπερίληψης μαθητών με νοητική αναπηρία. Διαφοροποίηση των απόψεων υπήρξε ανάλογα με το επίπεδο της νοητικής αναπηρίας των μαθητών (ήπια/μέτρια ή σοβαρή/βαριά νοητική αναπηρία), χωρίς όμως οι στάσεις να γίνονται αρνητικές για τους μαθητές με σοβαρή/βαριά νοητική αναπηρία. Με βάση τα δημογραφικά χαρακτηριστικά δε βρέθηκαν διαφοροποιήσεις στις απόψεις των εκπαιδευτικών, με εξαίρεση την εκπαίδευση που φαίνεται να διαφοροποιεί τις απόψεις των συμμετεχόντων σε μικρό βαθμό. Από τα αποτελέσματα εξάγονται σημαντικά συμπεράσματα για την εκπαιδευτική συμπερίληψη στην Ελλάδα και γίνονται προτάσεις για μελλοντική έρευνα.