Πιστωτικά παράγωγα, η χρήση και οι εφαρμογές τους

Abstract

Τα πιστωτικά παράγωγα έχουν μετασχηματίσει τον τρόπο με τον οποίο οι χρηματοπιστωτικές αγορές προσεγγίζουν, τιμολογούν και διαχειρίζονται τον κίνδυνο (Καινούργιος, 2002; Guo & Ramachadran, 2000). Οι συναλλαγές με πιστωτικά παράγωγα αποτελούν ολοένα και πιο σημαντικό χαρακτηριστικό των σύγχρονων χρηματοπιστωτικών αγορών. Παρέχουν ένα αποτελεσματικό μέσο αντιστάθμισης και διαχωρισμού του πιστωτικού κινδύνου από άλλες μεταβλητές της αγοράς χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο τις σχέσεις με τους δανειολήπτες (Naifar & Abid, 2005). Τα πιστωτικά παράγωγα είναι διμερείς συμβάσεις που μεταφέρουν πιστωτικό κίνδυνο μεταξύ των συμβαλλομένων μερών. Ουσιαστικά, τα πιστωτικά παράγωγα είναι διμερείς χρηματοοικονομικές συμβάσεις που απομονώνουν συγκεκριμένες πτυχές του πιστωτικού κινδύνου από ένα υποκείμενο μέσο και μεταφέρουν αυτόν τον κίνδυνο μεταξύ δύο μερών (Καινούργιος, 2002; Guo & Ramachadran, 2000; Ito & Harada, 2004; Chilcote, 2006). Ορισμένα πιστωτικά παράγωγα διαιρούν τα ομόλογα σε τμήματα για να εμποδίσουν τη διαπραγμάτευση ομολόγων για μερικά μέρη (Chilcote, 2006). Προκειμένου να μπορέσει να μεταφερθεί ο κίνδυνος μεταξύ δύο μερών, διαχωρίζεται η ιδιοκτησία και η διαχείριση του πιστωτικού κινδύνου από άλλες ποσοτικές και ποιοτικές πτυχές της ιδιοκτησίας των χρηματοπιστωτικών προϊόντων. Κατά συνέπεια, τα πιστωτικά παράγωγα ενσωματώνουν τη δυνατότητα επίτευξης αποτελεσματικών κερδών μέσω της διαδικασίας ολοκλήρωσης της αγοράς (Καινούργιος, 2002). Ο πιστωτικός κίνδυνος αποτελεί σημαντικό ζήτημα για τις τράπεζες, τους εκδότες ομολόγων και τους επενδυτές ομολόγων. Οι συμβατικές μέθοδοι διαχείρισης πιστωτικού κινδύνου, όπως η διαφοροποίηση, οι πωλήσεις τραπεζικών δανείων και η τιτλοποίηση περιουσιακών στοιχείων, προσφέρουν μόνο μερική λύση για τον έλεγχο της έκθεσης σε πιστωτικό κίνδυνο. Τα τελευταία χρόνια, η αυξανόμενη αγορά πιστωτικών παραγώγων έχει προσφέρει ισχυρά νέα εργαλεία για τη διαχείριση πιστωτικού κινδύνου, τα οποία είναι λιγότερο δαπανηρά και πιο αποτελεσματικά από τις παραδοσιακές μεθόδους (Neal, 1996). Ένας τύπος πιστωτικού παραγώγου ως νέο εργαλείο είναι η συμφωνία αντιστάθμισης πιστωτικού κινδύνου (credit default swap). Οι συμβάσεις αντιστάθμισης πιστωτικού κινδύνου ασφαλίζουν τις εταιρικές ομολογίες έναντι πιστωτικών ζημιών. Οι συμβάσεις αντιστάθμισης πιστωτικού κινδύνου είναι συμβάσεις μεταξύ αντισυμβαλλομένων στις οποίες ο πωλητής συμφωνεί να αποζημιώσει τον αγοραστή εάν εμφανιστεί κάποιο "πιστωτικό συμβάν", όπως αθέτηση υποχρεώσεων (Neal, 1996; Chilcote, 2006; Taylor, 2010). Τα πιστωτικά συμβάντα σε τέτοιες συναλλαγές είναι προκαθορισμένα στη συμφωνία, τα οποία θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την αθέτηση πληρωμής, την πτώχευση ή την αναδιάρθρωση του χρέους. Το πιστωτικό γεγονός πρέπει να είναι υλικό και αντικειμενικά μετρήσιμο. Η πίστωση αναφοράς μπορεί να είναι σχεδόν οποιοδήποτε δάνειο ή ασφάλεια, ένα χαρτοφυλάκιο δανείων ή τίτλων, ανεξάρτητα από το νόμισμα, και η διάρκεια της ανταλλαγής μπορεί να είναι ίδια ή μικρότερη από τη διάρκεια της πίστωσης αναφοράς (Taylor, 2010).