Παρουσίαση και σύγκριση φορολογικών συστημάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Abstract

Οι φόροι αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ανθρώπινης κοινωνίας, ανεξάρτητα από τις οικονομικές, πολιτιστικές και πολιτικές διαφορές μεταξύ των χωρών. Στόχος της παρούσας εργασίας είναι η μελέτη των διαφορετικών φορολογικών συστημάτων μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η αναζήτηση ομάδων με κοινά χαρακτηριστικά στο φορολογικό τους σύστημα. Ειδικότερα, διερευνήθηκε η ύπαρξη ομάδων χωρών με κοινά χαρακτηριστικά ως προς τη συμμετοχή στα φορολογικά έσοδα των άμεσων φόρων, των έμμεσων φόρων και των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και ως προς την επιλογή της βάσης φορολόγησης: κεφάλαιο, εργασία και κατανάλωση. Επίσης, πραγματοποιήθηκε ανάλυση με τον συνδυασμό των ανωτέρω κριτηρίων. Με την ανάλυση συστάδων οι χώρες ομαδοποιήθηκαν σε πέντε ομάδες και στις τρεις υπό εξέταση περιπτώσεις βάσει των κοινών χαρακτηριστικών. Από τα αποτελέσματα της ανάλυσης προέκυψε ότι στην ομάδα EU– 28οι φόροι που επιλέγονται είναι στην πλειονότητά τους μετακυλίσιμοι, ενώ το φορολογικό σύστημα βασίζεται στη φορολόγηση της εργασίας και ακολουθεί η φορολόγηση της κατανάλωσης. Ωστόσο, προέκυψαν μεγάλες ομάδες χωρών που αποκλίνουν από τα χαρακτηριστικά του φορολογικού συστήματος της EU– 28. Αυτές οι ομάδες περιλαμβάνουν χώρες με σχετικά κοντινή γεωγραφική τοποθεσία, παρόμοιες παραδόσεις, ιστορία και βαθμό οικονομικής ανάπτυξης. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης δείχνουν ότι παρά την ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις προσπάθειες σταδιακής σύγκλισης των πολιτικών σε εθνικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων των δημοσιονομικών πολιτικών, η ύπαρξη ομάδων με διαφορετικά φορολογικά συστήματα είναι γεγονός. Ακόμα κι αν είναι δυνατή η ενοποίηση σε ορισμένους τομείς, δεν μπορεί να αναμένεται ισχυρή σύγκλιση όσον αφορά το μερίδιο των φορολογικών εσόδων στο ΑΕΠ.