Φορολογική ηθική και συμμόρφωση

Abstract

Η σημασία της φορολογικής ηθικής για τη δημοσιονομική πολιτική δεν μπορεί να παραμεληθεί καθώς η φορολογική ηθική μπορεί να βοηθήσει στην εξήγηση του επιπέδου φορολογικής συμμόρφωσης. Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως στόχο τη διερεύνηση των παραγόντων που συμβάλουν στην διαμόρφωση της φορολογικής ηθικής και οδηγούν στη φορολογική συμμόρφωση των φορολογουμένων. Πιο συγκεκριμένα, γίνεται μια θεωρητική ανασκόπηση στη διεθνή βιβλιογραφία άλλα και στην εγχώρια προκειμένου να αναλυθεί το ζήτημα της φορολογική ηθικής και συμμόρφωσης. Ορισμένες μελέτες διαπίστωσαν ότι μέσα από ελέγχους και πρόστιμα υπάρχει αύξηση της συμμόρφωσης, ενώ μέσα από την ψυχολογική έρευνα της οικονομικής συμπεριφοράς των φορολογουμένων προκύπτει ότι σε ένα κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης, οι πολίτες έχουν θετική εκπροσώπηση μέσω των φορολογικών συστημάτων και των φορολογικών αρχών και συνεργάζονται αυθόρμητα. Η υψηλή υποκειμενική φορολογική γνώση, οι ευνοϊκές συμπεριφορές, οι προσωπικοί και κοινωνικοί κανόνες συνεργασίας, καθώς και η αντιληπτή δικαιοσύνη του φορολογικού συστήματος αποτελούν τη βάση μιας κινητήριας τάσης συνεργασίας, εμπιστοσύνης και εθελοντικής συμμόρφωσης. Έπειτα, επιλέχτηκε η ποσοτική μέθοδος συλλογής δεδομένων με τη χρήση ερωτηματολογίου. Από τα αποτελέσματα της έρευνας προέκυψε ότι η εμπιστοσύνη προς τον κρατικό μηχανισμό αποτελεί τον βασικότερο παράγοντα για φορολογική συμμόρφωση. Η φορολογική συμμόρφωση των φορολογουμένων θεμελιώνεται μόνο όταν οι φορολογούμενοι βλέπουν ότι ο φορολογικός μηχανισμός είναι αξιόπιστος και χρησιμοποιεί με σύνεση και με αποτελεσματικότητα τα φορολογικά έσοδα για την παροχή αγαθών και υπηρεσιών προς τους φορολογούμενους. Σύμφωνα με τη μελέτη που διεξάχθηκε καθίσταται αναγκαίο η δημιουργία εμπιστοσύνης μεταξύ φορολογουμένων και φορολογικών υπαλλήλων, διότι η αμοιβαία κατανόηση των στόχων του ενός και του άλλου αυξάνει την αντίληψη της δικαιοσύνης και επομένως την φορολογική συμμόρφωση. Η εκπαίδευση των φορολογικών υπαλλήλων που επικεντρώνεται στην σεβαστή μεταχείριση των φορολογουμένων μπορεί να υποστηρίξει την ανάπτυξη της σχέσης σε συνάρτηση με την σωστή ενημέρωση και καθοδήγηση των φορολογουμένων.