Ο αντικαπνιστικός νόμος στην Ελλάδα, η επίδραση του στους πολίτες και στα προϊόντα καπνού.

Abstract

Στην παρούσα ερευνητική εργασία διαπραγματευόμαστε την επίπτωση του ισχύοντος αντικαπνιστικού νόμου στην χώρα μας, τόσο στους ίδιους του πολίτες αλλά και στα προϊόντα καπνού που κυκλοφορούν σε αυτή. Καθώς η Ελλάδα τοποθετείται, σύμφωνα με τις έρευνες, στην πρώτη θέση ανάμεσα στην Ευρώπη των 28, όσο αφορά στον επιπολασμό του καπνίσματος και ενώ χρονικά επέβαλλε ταυτόχρονα, μαζί με τα υπόλοιπα κράτη μέλη, τις νομοθετικές τροπολογίες για την απαγόρευση του καπνίσματος, η χρόνια παραμέληση και μη εφαρμογή του νόμου, την κατατάσσει στις χώρες με την λιγότερη συμμόρφωση. Στο πρώτο μέρος της εργασίας, γίνεται εκτενής αναφορά στους αντικαπνιστικούς νόμους στην Ελλάδα αλλά και την εφαρμογή τους, από το 1856 μέχρι και το 2019, όπου έγινε η τελευταία προσπάθεια διαμόρφωσής του. Στην συνέχεια, μέσω των εννοιών του κοινωνικού μάρκετινγκ προσπαθούμε να ανακαλύψουμε τις διαστάσεις της πολιτικής που χρησιμοποιούν οι εκάστοτε κυβερνήσεις της χώρας μας, με κύριο σκοπό την καταπολέμηση του καπνίσματος, καθώς και την έκταση με τον οποία αυτές οι έννοιες εφαρμόστηκαν κατά την προσπάθεια εφαρμογής τους. Επιπλέον γίνεται αναφορά και επεξηγείται η δυαδική πτυχή της αντικαπνιστικής πολιτικής, τιμολογιακή αλλά και μη τιμολογιακή, με διάφορες επισημάνσεις από την Ελλάδα, την Ευρώπη αλλά και όλο τον υπόλοιπο κόσμο. Στο ερευνητικό κομμάτι της εργασίας, γίνεται μια έρευνα που σκοπό έχει να ανακαλύψει κατά πόσο η προσπάθεια του ελληνικού κράτους να επιβάλλει ένα καθαρό άκαπνο περιβάλλον έχει υιοθετηθεί από τους πολίτες, κατά πόσο ο τρόπος με τον οποίο η διοίκηση και διαχείριση των πολιτικών που εφαρμόζονται κατά καιρούς μπορούν και επηρεάζουν τους καπνιστές και μη, και τέλος, εάν οι αλλαγές που έχουν προκύψει στις προτιμήσεις των καταναλωτών απορρέουν από την αντικαπνιστική πολιτική. Τέλος, επεξηγούνται τα αποτελέσματα της έρευνας, με την χρήση περιγραφικής στατιστικής, γραφημάτων αλλά και συμπερασμάτων που βασίζονται στην παραγοντική στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων. Ανακαλύπτουμε πως σύμφωνα και με την διεθνή βιβλιογραφία, οι Έλληνες παρουσιάζουν ένα από τα υψηλότερα ποσοστά καπνιστών. Οι γυναίκες αποτελούν πλέον ένα μεγάλο ποσοστό καπνιζόντων στην χώρα μας αλλά και τα νέα προϊόντα καπνού κατακτούν όλο και μεγαλύτερο έδαφος στις προτιμήσεις τους. Ο αντικαπνιστικός νόμος, παρόλη την αυξημένη απήχηση που έχει στους πολίτες, συνεχίζει να παραβιάζεται σε μεγάλο ποσοστό σε χώρους διασκέδασης αλλά και να παραμένει ατιμώρητη η συγκεκριμένη συμπεριφορά. Η κυβέρνηση φαίνεται επίσης να έχει αποτύχει σε ότι έχει να κάνει με την παροχή της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στον τομέα του καπνίσματος αλλά και στην εφαρμογή κοινωνικού μάρκετινγκ με σκοπό την αλλαγή της συμπεριφοράς της κοινωνίας. Τα Ιατρεία διακοπής Καπνίσματος παραμένουν αναξιοποίητα από τους πολίτες και οποιαδήποτε προσπάθεια για διακοπή της συνήθειας του καπνίσματος γίνεται αποκλειστικά από το ίδιο το άτομο. Αντικαπνιστικές εκστρατείες φαίνεται ότι δημιουργούνται έπειτα από συστάσεις, κυρίως μέσω επιβολής νομοθετικών ρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς την ύπαρξη πρωτοβουλίας εκ μέρους του κρατικού μηχανισμού.