Διαλογικοί πράκτορες και ιδιωτικότητα

Abstract

Τα τελευταία χρόνια λόγω της ραγδαίας αξιοποίησης και χρήσης εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης μελετώνται ευρέως τα ζητήματα απορρήτου και προστασίας της ιδιωτικότητας στο πλαίσιο του διαδικτύου, ωστόσο η έρευνα αυτή υπολείπεται στο πλαίσιο μιας συγκεκριμένης εφαρμογής λογισμικού τεχνητής νοημοσύνης, τους διαλογικούς πράκτορες. Οι διαλογικοί πράκτορες (chatbots) σήμερα αποτελούν μια προηγμένη και αρκετά υποσχόμενη έκφραση αλληλεπίδρασης χρήστη με υπολογιστή, η οποία επιτυγχάνεται μέσω ενός περιβάλλοντος συνομιλίας που προσομοιώνει την ανθρώπινη επικοινωνία μέσω φυσικής γλώσσας με στόχο την εκτέλεση κάποιου καθορισμένου έργου ή την παροχή απαντήσεων. Πράγματι, υπάρχουν πολλοί λόγοι που συνηγορούν υπέρ της χρήσης τέτοιου είδους διαλογικών εφαρμογών. Για παράδειγμα, τα chatbots μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν εύκολα, να ανταποκριθούν άμεσα και να λειτουργήσουν 24 ώρες την ημέρα. Αναμένεται στα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με την εταιρία έρευνας και παροχής συμβουλών Gartner και την πολυεθνική ΙΒΜ, η πλειοψηφία του τομέα εξυπηρέτησης πελατών να αξιοποιεί διαλογικούς πράκτορες, που θα αλληλεπιδρούν με τους πελάτες χωρίς την εμπλοκή ανθρώπου, σε ποσοστό περίπου 85%. Για τον σκοπό αυτό, οι διαλογικοί πράκτορες έχουν την ικανότητα να συλλέγουν και να επεξεργάζονται πολύτιμα προσωπικά δεδομένα των συνομιλητών-χρηστών τους, τα οποία είναι απαραίτητα για την συνεχή βελτίωση της απόδοσης τους και για την παροχή μιας εξατομικευμένης εμπειρίας χρήστη. Η παρούσα διπλωματική εργασία διερευνά τη συναρπαστική τεχνολογία των chatbots, τα οποία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στους τομείς της τεχνητής νοημοσύνης και της μηχανικής μάθησης, καθώς και τις ανησυχίες περί της ιδιωτικής ζωής που ανακύπτουν λόγω της πρόσβασης της συγκεκριμένης τεχνολογίας σε ποικίλες προσωπικές πληροφορίες και δεδομένα του χρήστη. Ειδικότερα εστιάζει στην παροχή πολύτιμων οδηγιών και πρακτικών για την διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων καθώς και τη μείωση των παραβιάσεων σε ζητήματα ιδιωτικότητας που παρουσιάζονται στα chatbots, υπό το πρίσμα του Γενικου Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων (ΓΚΠΔ). Επίσης, παρουσιάζεται η ανάπτυξη (σχεδίαση και κατασκευή) ενός διαλογικού πράκτορα που ονομάζεται CureBot, το οποίο προσφέρεται ως ένας διαδραστικός οδηγός συμμόρφωσης για να διασφαλιστεί ότι η εν λόγω τεχνολογία εφαρμόζεται με υπεύθυνο και αποτελεσματικό τρόπο για την προστασία της ιδιωτικής ζωής. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί οτι διεξήχθη μία πιλοτική έρευνα αξιολόγησης του διαλογικού πράκτορα CureBot, δίνοντας έμφαση στην ευχρηστία του συστήματος. Η εργασία αυτή επιδιώκει να παρέχει το έναυσμα για περαιτέρω έρευνα γύρω από τη σχεδίαση και κατασκευή διαλογικών πρακτόρων που σέβονται την ιδιωτικότητα των χρηστών καθώς και τους αντίστοιχους νόμους και κανονισμούς για την προστασία των δεδομένων.