Η έννοια της κυριαρχίας: Φιλοσοφική προσέγγιση και πρακτική εφαρμογή.

Abstract

Μια από τις πιο βασικές αρχές της επιστήμης των Διεθνών Σχέσεων, είναι ότι κυρίαρχα κράτη αλληλεπιδρούν κάτω από συνθήκες αναρχίας στο σύστημα, με σκοπό την ισχύ και την επιβίωση. Για αιώνες, καίριο ρόλο στην ανθρωπομορφική παρουσίαση του κράτους έπαιζε, η έννοια της κυριαρχίας. Αναλύθηκε και έγινε αντικείμενο μελέτης από μεγάλους πολιτικούς φιλοσόφους και επιστήμονες. Αλλά ιδιαίτερα μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, αυτή, ακριβώς η αρχή, αλλά και γενικότερα το Βεστφαλιανό σύστημα, το οποίο όριζε τις σχέσεις, αλλά και την ίδια την ταυτότητα των κρατών, αμφισβητείται σε ένα κόσμο που αλλάζει συνεχώς και χαρακτηρίζεται από αυξανόμενη αλληλεξάρτηση. Εισήλθαν νέοι δρώντες στο διεθνές παίγνιο, όπως οι Διεθνείς οργανισμοί, οι Μη Κυβερνητικές οργανώσεις, πολυεθνικές εταιρείες, αλλά και νέες κρίσεις και προβλήματα, σαν την τρομοκρατία, το διεθνές έγκλημα, μετανάστευση και οικονομική κρίση, περιπλέκουν ακόμα περισσότερο τα πράγματα. Η αίσθηση, που υπάρχει, είναι ότι η κυριαρχία, ως αρχή, είναι έννοια απαρχαιωμένη, η οποία πλέον δεν εξυπηρετεί την πορεία της διεθνούς πολιτικής. Οι κινήσεις, από μέρους των οργανισμών, προκειμένου να καταπολεμηθούν κρίσεις, δείχνουν πως ολοένα και περισσότερο η κυριαρχία παραγκωνίζεται. Για πολλούς, η Βεστφαλιανή οντολογία οδηγεί σε αδιέξοδο, εφόσον πλέον υπάρχουν πολλές αλληλοσυγκρουόμενες πολιτικές εξουσίες, σε ένα συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι η αρχή της κυριαρχίας είναι ανθεκτική και αρκετά εύπλαστη, ώστε να μπορέσει να εξελιχθεί μέσα στους αιώνες και να καταφέρει να επιβιώσει, αλλά και να ζει με τους νέους θεσμούς.