Η διάδοση καινοτομιών της διοικητικής λογιστικής στις επιχειρήσεις της Βόρειας Ελλάδας: η περίπτωση της κοστολόγησης βάσει δραστηριοτήτων (Activity based costing)

Abstract

Το ABC είναι μια από τις πιο σημαντικές σύγχρονες διοικητικές καινοτομίες και έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον αρκετών ακαδημαϊκών τα τελευταία χρόνια, ωστόσο μόνο το 20% με 30% των επιχειρήσεων το χρησιμοποιούν. Η παρούσα έρευνα διενεργήθηκε προκειμένου να διαπιστωθεί ο βαθμός υιοθέτησης του ABC στις επιχειρήσεις της Βόρειας Ελλάδας, κατά πόσο είναι ικανοποιημένες από την εφαρμογή του, καθώς και ποιοι είναι οι παράγοντες που συμβάλλουν στην υιοθέτηση του. Επιπλέον, η έρευνα αποσκοπεί στο να εντοπιστούν οι λόγοι που οδηγούν στην απόρριψη του ABC, αλλά και πως αντιλαμβάνονται τη Κοστολόγηση βάσει Δραστηριοτήτων οι επιχειρήσεις που ενδέχεται να την εφαρμόσουν μελλοντικά. Από την εμπειρική έρευνα που διεξήχθη ηλεκτρονικά μέσω ερωτηματολογίου σε 39 μεσαίες και μεγάλες βάσει κύκλου εργασιών επιχειρήσεις της Βόρειας Ελλάδας διαπιστώθηκε ότι ο βαθμός υιοθέτησης είναι σχετικά χαμηλός. Σε γενικές γραμμές, οι επιχειρήσεις που έχουν υιοθετήσει και εφαρμόζουν τη Κοστολόγηση βάσει Δραστηριοτήτων έχουν ωφεληθεί αρκετά (μείωση του κόστους, ακριβέστερη τιμολόγηση, βελτίωση διαδικασίας λήψης αποφάσεων), χωρίς να έχουν αντιμετωπίσει ιδιαίτερα δυσκολίες. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι οι λόγοι που οδηγούν στην απόρριψη του ABC είναι κυρίως η ικανοποίηση που παρέχεται από το υπάρχον κοστολογικό σύστημα και το μεγάλο κόστος εφαρμογής του ABC. Οι επιχειρήσεις για τις οποίες μια ενδεχόμενη εφαρμογή του ABC δεν αποκλείεται από τα μελλοντικά τους σχέδια, πιστεύουν ότι θα ωφεληθούν σε μεγάλο βαθμό όσον αφορά τον έλεγχο του κόστους και τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, αλλά θα αντιμετωπίσουν ορισμένες δυσκολίες. Σχετικά με τις επιχειρήσεις που δεν γνωρίζουν το ABC, διαπιστώθηκε ότι δεν είναι απόλυτα ικανοποιημένες από το σύστημα κοστολόγησης που χρησιμοποιούν, αλλά πολύ πιθανό να μην χρειάστηκε ακόμη να αναζητήσουν πιο προηγμένες μεθόδους κοστολόγησης όπως το ABC. Τέλος, διαπιστώθηκε ότι η δομή του κόστους, ο έντονος ανταγωνισμός, το μέγεθος της επιχείρησης και ο κλάδος δραστηριοποίησης δεν αποτελούν παράγοντες που συμβάλλουν στην υιοθέτηση του ABC.