Η διαδικασία της αποαποικιοποίησης: αίτια, αποτελέσματα και επιμέρους περιπτώσεις 1945 - 1970

Abstract

Σημαντικοί όροι: Αποικία, Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, Αποαποικιοποίηση, Εθνικοαπελευθερωτικά Κινήματα, Ψυχρός Πόλεμος.

Η ανά χείρας διατριβή έχει ως σκοπό να αναφερθεί στη διαδικασία της αποαποικιοποίησης κρατών που έλαβε χώρα μετά το πέρας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και έως το 1970, υπό τη σκιά του Ψυχρού Πολέμου μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ. Με την παρούσα μελέτη ερευνώνται τα αίτια που οδήγησαν στη διαδικασία της αυτοδιάθεσης των κρατών και γίνεται αναφορά στα αποτελέσματα αυτής, τόσο στα ανεξάρτητα κράτη που δημιουργήθηκαν μετά την αποαποικιοποίησή τους, όσο και στις μέχρι τότε μεγάλες αποικιακές δυνάμεις, αλλά και στο διεθνές σύστημα, γενικότερα. Προκειμένου να επιτευχθούν οι παραπάνω ερευνητικοί στόχοι επιλέχθηκε ο διαχωρισμός της παρούσας μελέτης σε επτά κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται μια εισαγωγή στη διαδικασία της αποαποικιοποίησης και παρουσιάζεται εν συντομία η πορεία της αποαποικιοποίησης των κρατών κατά τον 20ο αιώνα, ενώ γίνεται συνάμα αναφορά σε βασικές έννοιες που θα μας απασχολήσουν σε όλη τη μελέτη. Στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζεται το ιστορικό υπόβαθρο των αποικιοποιήσεων, ερευνώντας ξεχωριστές περιπτώσεις κλασσικών αποικιοκρατικών δυνάμεων του παρελθόντος. Στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται αναφορά στον αποικιακό επεκτατισμό και στη σημασία των ανακαλύψεων νέων περιοχών, όπως αυτές αντιμετωπίστηκαν από τους εποίκους. Το τέταρτο κεφάλαιο πραγματεύεται το τέλος της αποικιοκρατίας, τη δημιουργία της «νέας τάξης πραγμάτων» και του «Τρίτου κόσμου». Τέλος, στο πέμπτο και έκτο κεφάλαιο εξετάζονται επιμέρους περιπτωσιολογικές μελέτες αποαποικιοποίησης κρατών, οι οποίες αυτοδιαθέσεις διεξήχθησαν μετά το πέρας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Συμπεράσματα της παρούσας μελέτης παρουσιάζονται στο έβδομο κεφάλαιο. Η παρούσα μελέτη στηρίχθηκε τόσο σε ξενόγλωσση όσο και σε ελληνόγλωσση βιβλιογραφία, αλλά και σε επιστημονικά άρθρα που αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο. Αποτελεί την ολοκλήρωση των μεταπτυχιακών μου σπουδών, οι οποίες μου προσέφεραν μια ευκαιρία για νέες γνώσεις και προβληματισμούς πάνω σε εξόχως σημαντικά και ενδιαφέροντα ζητήματα αλλά και μια εξαιρετική εκπαιδευτική εμπειρία.