Δίκαιο της οικονομίας και των επιχειρήσεων

Abstract

Πρόκειται για μία εκτενή ανάλυση και παρουσίαση της ελληνικής νομοθεσίας βάσει των Ευρωπαϊκών Οδηγών και του Δικαίου της Οικονομίας. Αρχικά, αναφορικά με τις εργασίες των δημοσίων φορέων και των υπηρεσιών συνάπτονται δημόσιες συμβάσεις για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών. Τα είδη αυτών και οι συναφείς διαδικασίες περιγράφονται παρακάτω. Συγκεκριμένα, αφού καθοριστούν σαφώς όλες οι λεπτομέρειές των αντικειμένων προς συναλλαγή, ακολουθεί η επεξεργασία των προσφορών και η επιλογή της πιο συμφέρουσας από την αναθέτουσα αρχή, βάσει της διακήρυξης. Πρόκειται για μία νομική δέσμευση μεταξύ των συμβαλλόμενων μελών. Στην ελληνική νομοθεσία ακολουθούνται οι ευρωπαϊκές οδηγίες (2014). Υφίστανται και οι συμβάσεις παραχώρησης, που προβλέπουν την ύπαρξη εταιρικής σχέσης μεταξύ δημόσιου φορέα και μιας ιδιωτικής επιχείρησης με αποδεδειγμένη προστιθέμενη αξία σε έναν τομέα (λιμενικές/αερολιμενικές υπηρεσίες, οδικές μεταφορές κ.α.). Η σαφήνεια στο ρυθμιστικό πλαίσιο ενθαρρύνει τη σύναψη τέτοιων συμβάσεων. Αξίζει να σημειωθεί σχετικά με τον δικαστικό έλεγχο ότι παρατηρείται μία “γκρίζα ζώνη”, με άλλα λόγια ένα χάσμα μεταξύ διοικητικού και ποινικού δικαίου. Αυτή η κατάσταση επιδιώκεται να αλλάξει μέσω ψήφισης νόμων και αναμορφώσεων για τη προστασία των δικαιωμάτων των συμμετεχόντων σε δημόσιους διαγωνισμούς. Η διαδικασία των διαγωνισμών είναι ανοιχτή όταν πρόκειται για υποβολή προσφοράς από επιχειρήσεις και κλειστή για υποβολή ανταγωνιστικής προσφοράς. Υφίσταται επιπλέον και διαδικασία διαπραγμάτευσης ανταγωνιστικού χαρακτήρα που αφορά διαπραγματεύσεις υψηλότερης πολυπλοκότητας. Στην περίπτωση ανάγκης καινοτόμου προϊόντος, καταφεύγουμε στη σύμπραξη καινοτομίας. Ακόμη, μετά τη δημοσίευση της προκήρυξης της σύμβασης παρέχεται το δικαίωμα ανταγωνιστικού διαλόγου μεταξύ αναθετουσών αρχών και όλων των επιλεγέντων συμμετεχόντων αναφορικά με τις παραμέτρους της δημόσιας σύμβασης. Στην περίπτωση μη προηγούμενης δημοσίευσης, η διαπραγμάτευση επιτρέπεται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις. Επιπρόσθετα, αναφορικά με τη διαδικασία ανάθεσης, αυτή αποδίδεται στον φορέα επιλογής των αναθετόντων φορέων το αντικείμενο της σύμβασης. Κρίνεται απαραίτητο να αναφερθεί και η διαδικασία του “συνοπτικού διαγωνισμού”. Κάθε οικονομικός φορέας υποβάλλει προσφορά στην περίπτωση που η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης είναι μικρότερη ή ίση με το ποσό των 60.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.). Σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις, στις 26/02 επιβλήθηκε από την Ε.Ε. το νέο πακέτο της 4ης γενιάς εισάγοντας ουσιαστικά νέους όρους στη διαδικασία από τη σύνταξη της διακήρυξης έως την εκτέλεση. Ακόμη, κρίσιμης σημασίας θεωρούνται ορισμένες καινοτομίες όπως η εμφάνιση ηλεκτρονικών καταλόγων υποψηφίων και η δυνατότητα αποκλεισμού των μη έμπιστων καθώς και οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί που προσδίδουν διαφάνεια και μειώνουν τα κόστη. Συνεχώς πραγματοποιούνται προσαρμογές και βελτιώσεις στις διαδικασίες και στους κανόνες ανάθεσης, ενώ προβλέπεται διάταξη που παρέχει στους υποψηφίους το δικαίωμα υποβολής καταγγελίας για παραβιάσεις των κανόνων σύμβασης. Εν συνεχεία, αναλύεται το δίκαιο της οικονομίας και των επιχειρήσεων στην Ε.Ε. . Στόχο αποτελεί η δημιουργία ενιαίας αγοράς με κοινούς κανόνες και ομοιόμορφες διαδικασίες. Από το 2010 λαμβάνονται μέτρα κατά των παραβιάσεων. Αναλυτικότερα, εφαρμόζεται η αρχή “Ευρώπη 2020”. Οφείλουμε να αναφέρουμε ότι για τη βέλτιστη σχέση κόστους/οφέλους της κάθε κυβέρνησης έχουν θεσπιστεί ειδικές επιτροπές ελέγχου. Η αρμοδιότητα των δαπανών επιμερίζεται μεταξύ της επιτροπής και των κρατών μελών. Αναγκαία θεωρείται η δημοσίευση ανάθεσης της σύμβασης. Ο ελεύθερος ανταγωνισμός δεν περιορίζεται από το ευρωπαϊκό δίκαιο. Αναφορικά με το εταιρικό δίκαιο, η νομοθεσία κάθε κράτους-μέλους συμμορφώνεται με αυτό. Στόχος, ωστόσο, είναι η εναρμόνιση του εταιρικού δικαίου της εσωτερικής αγοράς της Ε.Ε. Επιπλέον, υφίσταται ευρωπαϊκή οδηγία περί σύστασης εταιρίας, δραστηριοτήτων σε περισσότερες από μία χώρες και περί αναδιαρθρώσεως των επιχειρήσεων. Τέλος, σχετικά με την ευρωπαϊκή πολιτική ανταγωνισμού βασικός άξονας είναι η αντιμονοπωλιακή νομοθεσία. Εν κατακλείδι, αναλύεται το δίκαιο ηλεκτρονικού εμπορίου. Βασικός αποτρεπτικός παράγοντας της ανάπτυξης του είναι η έλλειψη σαφούς θεσμικού πλαισίου. Μέσω της προσαρμογής των ευρωπαϊκών νομοθετημάτων γίνονται προσπάθειες ένταξης και της Ελλάδας στη νέα εμπορική πραγματικότητα. Εύκολα λοιπόν εξάγεται το συμπέρασμα ότι η Ε.Ε. έχει εντάξει την ενθάρρυνση της ανάπτυξης του ηλεκτρονικού εμπορίου στον ευρωπαϊκό χώρο.