Δομές και λειτουργίες του θεσμού πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης . η σημασία του εθνικού πλαισίου

Abstract

Ο θεσμός τον οποίο θα μελετήσουμε είναι αυτός της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης έκανε την εμφάνισή του το 1985 και μάλιστα ξεκίνησε από την Ελληνίδα Μελίνα Μερκούρη. Η πρώτη πολιτιστική πρωτεύουσα ήταν η Αθήνα και από τότε έδωσε τη σκυτάλη σε πολλές ακόμη ευρωπαϊκές και αργότερα και άλλες πόλεις ανά τον κόσμο, αφού στη συνέχεια στο θεσμό συμμετείχαν και οι υπόλοιπες ήπειροι εκτός της γηραιάς. Σκιαγραφώντας λοιπόν το θεσμό της πολιτιστικής πρωτεύουσας διακρίναμε τις αλλαγές που επήλθαν με την πάροδο των ετών και τις βελτιώσεις που έγιναν για την καλυτέρευση αυτού. Μαζί με αυτό παρατηρήσαμε την ιστορική εξέλιξη του θεσμού και τους όρους και τις προϋποθέσεις προκειμένου κάποια πόλη να αναδειχθεί πολιτιστική πρωτεύουσα, τον τρόπο με τον οποίο υποβάλλονται οι υποψηφιότητες και φυσικά πως και από ποιους φορείς ελέγχονται και εγκρίνονται τελικά. Επιπλέον ανακαλύψαμε και εμείς οι ίδιοι τους διαφορετικούς τρόπους που η κάθε πόλη αλλά και η χώρα γενικότερα επέλεγε ώστε να προετοιμαστεί για την υποψηφιότητά της ως η πολιτιστική πρωτεύουσα, καθώς επίσης και τα μοντέλα οργάνωσης και διαχείρισης που χρησιμοποιούσε. Αρχικά θα εστιάσουμε στην ανάλυση του χαρακτήρα του θεσμού και στην εξέταση της ιστορικής του πορείας. Θα γίνει μελέτη των διάφορων μοντέλων διοίκησης που εφαρμόζονται, αλλά και τις συνέπειες που επιφέρουν τα διαφορετικά μοντέλα διοίκησης, μέσα από την εξέταση των περιπτώσεων της Γλασκόβης (1990) και τ ης Κωνσταντινούπολης (2010), τις οποίες δύο και θα συγκρίνουμε. Στην προσπάθειά μας να εντρυφήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο στο θέμα και να πάρουμε όλες τις πληροφορίες για την κάθε πολιτιστική πρωτεύουσα ξεχωριστά βρήκαμε, με τη βοήθεια του διαδικτύου αλλά και άλλων πηγών, και μελετήσαμε διεξοδικά όλες τις πολιτιστικές πρωτεύουσες από το 1985 έως και το 2016. Φυσικά και δεν παραλείψαμε να ρίξουμε μια ματιά και σε αυτές τις πολιτιστικές πρωτεύουσες που έπονται, είδαμε την προετοιμασία που έχουν ήδη κάνει και κάποια από τα δείγματα προγραμματισμού που έχουνε οι ίδιες οι πόλεις κυκλοφορήσει, με σκοπό να προετοιμάσουν τον κόσμο.