Συγκριτικη αξιολόγηση ερωτηματολογίων μέτρησης της εμπειρίας των ασθενών από τις παρεχόμενες υπηρεσίες νοσοκομείων

Abstract

Σκοπός: Η παρούσα ερευνητική εργασία είχε στόχο τη συγκριτική αξιολόγηση δύο διαφορετικών μεθόδων μέτρησης της ικανοποίησης ασθενών ενός νοσοκομείου και την εξέταση της μεταβλητότητας των αξιολογήσεων ικανοποίησης που σχετίζονται με διαφορετικές μεθόδους μέτρησης.

Υλικό-Μέθοδος: Η έρευνα διεξήχθη σε ελληνικό δημόσιο νοσοκομείο και αφορούσε στη μέτρηση της ικανοποίησης εσωτερικών ασθενών με τη μέθοδο της κάλπης. Η επιλογή των ασθενών για συμμετοχή έγινε με τυχαίο τρόπο, χρησιμοποιήθηκε το ίδιο ερευνητικό εργαλείο - ερωτηματολόγιο και η έρευνα αφορούσε στην ίδια περίοδο νοσηλείας. Η σύγκριση αναφερόταν ανάμεσα στην κλίμακα Likert και σε κλίμακα με ερωτήσεις «επιλογής απόκρισης συγκεκριμένου στοιχείου» (Item-Specific Response Options). Τα δεδομένα της έρευνας αναλύθηκαν με τη βοήθεια του λογισμικού IBM SPSS 25.0. Αρχικά έγινε έλεγχος για την κανονικότητα των μεταβλητών του δείγματος και στη συνέχεια τεστ διαμέσων. Προκειμένου να ελεγχθεί εάν οι διαφορές στα ποσοστά των θετικών απαντήσεων μεταξύ των κλιμάκων Likert και IRT είναι στατιστικά σημαντικές, πραγματοποιήθηκε έλεγχος McNemar. Στη συνέχεια έγινε έλεγχος με τον συντελεστή συσχέτισης Spearman. Για την αξιοπιστία εσωτερικής συνοχής (internal consistency reliability) χρησιμοποιήσαμε το συντελεστή άλφα του Cronbach. Τέλος, έγινε έλεγχος ανεξαρτησίας των μεταβλητών του ερωτηματολογίου από τα δημογραφικά στοιχεία.

Αποτελέσματα: Στο τεστ διαμέσων παρατηρούμε, ότι σε μερικές μεταβλητές οι διάμεσοι διαφέρουν, αλλά όχι σε μεγάλο βαθμό. Το ενδοτεταρτομοριακό εύρος για τις περισσότερες μεταβλητές είναι ίδιο και για τις ερωτήσεις Likert και για τις ερωτήσεις IRT. Το ίδιο διαπιστώνουμε και για τις ελάχιστες και μέγιστες τιμές (Min – Max Values) των μεταβλητών του ερωτηματολογίου. Με τον έλεγχο McNemar διαπιστώσαμε ότι το ποσοστό της ερώτησης Likert για τις θετικές απαντήσεις κάποιων μεταβλητών του ερωτηματολογίου διαφέρει στατιστικώς σημαντικά από το αντίστοιχο ποσοστό της ερώτησης IRT. Το συμπέρασμα που προκύπτει από τον πίνακα συσχετίσεων είναι ότι όλες οι μεταβλητές Likert συσχετίζονται με τις αντίστοιχες μεταβλητές IRT του ερωτηματολογίου αλλά οι συσχετίσεις δεν είναι ισχυρές. Στην πρώτη έρευνα η ανάλυση Cronbach α για την αξιολόγηση της εσωτερικής συνάφειας των ερωτήσεων σχετικά με την ικανοποίηση από το νοσηλευτικό προσωπικό ανέδειξε πολύ καλή αξιοπιστία, ενώ στη δεύτερη έρευνα για την ικανοποίηση από το ιατρικό προσωπικό, ο δείκτης Cronbach α ανέδειξε αποδεκτή αξιοπιστία. Τέλος, στον έλεγχο ανεξαρτησίας των μεταβλητών του ερωτηματολογίου από τα δημογραφικά στοιχεία, διαπιστώθηκε να επηρεάζουν σε κάποιες ερωτήσεις το φύλο, η οικονομική κατάσταση, το μορφωτικό επίπεδο και η κατάσταση της υγείας.

Συμπεράσματα: Τόσο η συνολική ικανοποίηση των ασθενών γενικά από την παραμονή τους στο νοσοκομείο όσο και οι αξιολογήσεις της ιατρικής και νοσηλευτικής φροντίδας είναι πολύ υψηλές. Επιβεβαιώνεται η ανησυχία, ότι σε μία έρευνα ικανοποίησης ασθενών, τα αποτελέσματα εξαρτώνται σημαντικά από τη μέθοδο μέτρησης που χρησιμοποιείται. Τα δεδομένα χρήζουν περαιτέρω αξιοποίησης, χρησιμοποιώντας τα μοντέλα δομικών εξισώσεων, ώστε να διερευνηθεί η εγκυρότητα των δυο κλιμάκων.