USD/RUB οικονομετρικό μοντέλο: μακροχρόνια και βραχυχρόνια ανάλυση

Abstract

Η μελέτη της αγοράς συναλλάγματος και οι σχέσεις μεταξύ των συναλλαγματικών ισοτιμιών αποτελούσε ανέκαθεν κέντρο ενδιαφέροντος για επενδυτές, επιχειρήσεις, τράπεζες, traders, brokers και κυβερνήσεις και για αυτό το λόγο υπήρξε και αντικείμενο έρευνας πολλών μελετητών, οικονομολόγων και οικονομετρών. Η σημαντικότερη έννοια όταν αναφερόμαστε στην αγορά συναλλάγματος (Forex) είναι αυτή της συναλλαγματικής μεταβλητότητας η οποία άρχισε να υφίσταται όταν οι κυβερνήσεις σταματήσαν τις παρεμβατικές οικονομικές και νομισματικές πολιτικές και οι τιμές των νομισμάτων αφέθηκαν σε ελεύθερες διακυμάνσεις επηρεαζόμενες μόνο από μακροοικονομικούς παράγοντες και τις δυνάμεις της αγοράς. Η σχέση των συναλλαγματικών ισοτιμιών με αυτούς τους παράγοντες είναι και ο στόχος της μελέτης της επιστήμης του διεθνούς χρήματος. Ο σκοπός λοιπόν της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι, με βάση τη θεωρία της επιστήμης του διεθνούς χρήματος, να δώσει τη δική της προσέγγιση στη σχέση της συναλλαγματικής ισοτιμίας αμερικανικό δολάριο/ρωσικό ρούβλι (USD/RUB) με τα θεμελιώδη μακροοικονομικά μεγέθη και τις άλλες δυνάμεις της διεθνούς αγοράς. Αρχικά έγινε μία σύντομη μελέτη της νομισματικής και οικονομικής ιστορίας των προς μελέτη χωρών για να αποκτήσουμε μία κάποια οικειότητα με τις καταστάσεις που επικρατούν σε κάθε χώρα ξεχωριστά. Σκοπός ήταν να συνειδητοποιήσουμε σε ποιους πολιτικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς παράγοντες πρέπει να επικεντρωθεί η συγκεκριμένη μελέτη, όπως επίσης και σε ποιές χρονικές στιγμές του παρελθόντος γιατί και η ίδια η φύση της μελέτης στηρίζεται σε ιστορικές τιμές των μεταβλητών καθώς οι τελευταίες είναι χρονικές σειρές. Ακολούθησε μία λεπτομερής βιβλιογραφική ανασκόπηση τα σημαντικότερα κομμάτια της οποίας παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 4 και 5. Μελετήσαμε και παραθέτουμε περιληπτικά προηγούμενες επιστημονικές έρευνες πάνω στη μελέτη της πρόβλεψης των συναλλαγματικών ισοτιμιών, τα οποία βρίσκονται στο κεφάλαιο 4 της εργασίας. Στο επόμενο κεφάλαιο γίνεται μία πιο λεπτομερής ανάλυση των κύριων παραγόντων που αποφάνθηκε η συγκεκριμένη μελέτη ότι επηρεάζουν την εν λόγω ισοτιμία και με βάση τους οποίους στήθηκε και το μοντέλο που θα δούμε παρακάτω.

Στα επόμενα κεφάλαια της εργασίας περνάμε στην εμπειρική ανάλυση αφού πρώτα παρουσιάσουμε τα δεδομένα καθώς και την οικονομετρική μεθοδολογία που μας βοήθησε στην υλοποίηση της μελέτης και την εξαγωγή των αποτελεσμάτων. Ως εκπλήρωση του απώτερου στόχου της παρούσης εργασίας κατασκευάσαμε ένα οικονομετρικό μοντέλο για την πρόβλεψη σε μακροχρόνιο και βραχυχρόνιο επίπεδο των μεταβολών της συναλλαγματικής ισοτιμίας USD/RUB. Μετά από πολλές πειραματικές προσπάθειες καταλήξαμε σε μία γραμμική παλινδρόμηση χρησιμοποιώντας σημαντικούς χρηματοοικονομικούς παράγοντες όπως η παγκόσμια τιμή πετρελαίου, οι γενικοί χρηματιστηριακοί δείκτες των χωρών της μελέτης, οι δείκτες των τιμών καταναλωτή των δύο χωρών και ενός δείκτη μεταβλητότητας, ως ανεξάρτητες μεταβλητές στη δημιουργία ενός μακροχρόνιου μοντέλο. Χρησιμοποιώντας τις πρώτες διαφορές των λογαρίθμων των μεταβλητών αυτών καθώς και τις χρονικές υστερήσεις τους σε κάποιες περιπτώσεις προχωρήσαμε στη δημιουργία και του βραχυχρόνιου μοντέλου. Στο τελευταίο κεφάλαιο της διπλωματικής εργασίας παρουσιάζουμε τα αποτελέσματα της πρόβλεψης του οικονομετρικού μοντέλου που δημιουργήσαμε για την περίοδο 2010-2017 την οποία επιλέξαμε γιατί περιλαμβάνει δύο πολύ σημαντικές οικονομοπολιτικές εξελίξεις που επηρέασαν τις οικονομίες των δυο χωρών που πραγματεύεται η παρούσα εργασία, όπως την παγκόσμια οικονομική κρίση και τον πόλεμο της Κριμαίας στην Ουκρανία. Ακολουθεί η σύγκριση των αποτελεσμάτων μας με τις πραγματικές τιμές της συναλλαγματικής ισοτιμίας USD/RUB για το χρονικό διάστημα της πρόβλεψης όπως και με τα αποτελέσματα της πρόβλεψης του τυχαίου περιπάτου. Κλείνουμε τη μελέτη με την αξιολόγηση της συγκεκριμένης προσπάθειας και παρατίθενται τα συμπεράσματα στα οποία μας οδήγησε αυτή όπως επίσης και προτάσεις για μελλοντική έρευνα.