Ο ρόλος της ενδυνάμωσης Τρίτων Κρατών (οικοδόμησης δυνατοτήτων) στη στρατηγική της ΕΕ και του ΝΑΤΟ

Abstract

Ο αντικειμενικός σκοπός της διεθνούς κοινωνίας αφορά στην προαγωγή της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας. Η σύγχρονη προσέγγιση της ειρήνης αφορά στην «ενεργητική ειρήνη», με την έννοια της ουσιαστικής προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου και της «βιώσιμης» ανάπτυξης, και όχι απλά της έλλειψης πολέμου. Το γεγονός αυτό προσδίδει στην έννοια της ασφάλειας την ανθρώπινη διάσταση που απαιτούν οι συνεχώς μεταβαλλόμενες προκλήσεις εντός του διεθνούς περιβάλλοντος. Η κυρίαρχη σήμερα τάση θεωρεί την εσωτερική έκρυθμη κατάσταση σε ένα κράτος ως απειλή, με τον κίνδυνο επέκτασης μιας κρίσης να καθίσταται καταλυτικός παράγοντας για την επίτευξη της ειρήνης και της ασφάλειας όχι μόνο σε τοπικό ή περιφερειακό, αλλά και σε διεθνές επίπεδο. Η θεώρηση αυτή συνέχεται με τις δράσεις της διεθνούς κοινότητας που αφορούν τόσο στην «πρόληψη των συγκρούσεων» όσο και στη «μετα-συγκρουσιακή οικοδόμηση της ειρήνης». Σήμερα, κράτη και διεθνείς οργανισμοί δραστηριοποιούνται για την ενίσχυση ενός κράτους, προκειμένου να βελτιώσουν τη δυσμενή κατάστασή του, στα πλαίσια του καινοφανούς όρου της «οικοδόμησης δυνατοτήτων» («capacity building») που σηματοδοτεί τη νέα «γενιά» ειρηνευτικών επιχειρήσεων, δίνοντας έμφαση στον προληπτικό χαρακτήρα των σχετικών ειδικών πολιτικών αποστολών, αλλά και τις συνεργασίες «ενδυνάμωσης εταίρων», που λαμβάνουν χώρα και θα πρωταγωνιστούν στις επόμενες δεκαετίες στη στρατηγική και τις πολιτικές της διεθνούς κοινότητας. Η παρούσα εργασία προσεγγίζει το ρόλο του «capacity building» στη στρατηγική του ΝΑΤΟ και της ΕΕ φιλοδοξώντας αφενός να συνεισφέρει στον εμπλουτισμό της σχετικής βιβλιογραφίας αφετέρου να αποτελέσει βοήθημα για τους Έλληνες Αξιωματικούς απέναντι στις επαγγελματικές προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν στο μέλλον.