Please use this identifier to cite or link to this item: http://dspace.lib.uom.gr/handle/2159/19889
Title: Το πλαίσιο διεθνούς αλληλεπίδρασης της ΕΕ υπό το βάρος του αυτοπροσδιορισμού της ως ήπιας δύναμης
Authors: Νάτσιος, Αθανάσιος
Keywords: ΕΕ
Ήπια δύναμη
Issue Date: 2017
Publisher: Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Abstract: Σκοπός της εργασίας αυτής είναι η αξιολόγηση του φαινομένου της ΕΕ μέσα από μια στρατηγική προσέγγιση της τοποθέτησής της, στο διεθνές σύστημα, ως ένας ιδιότυπος διεθνής παράγοντας ήπιας ισχύος. Το αποτύπωμα της ΕΕ στο διεθνή χώρο θα προσδιοριστεί εξετάζοντας τον βαθμό επιρροής που ασκεί στους άλλους δρώντες μέσα από την εξέταση όρων ήπιας ισχύος, καθόσον στη διεθνή αρένα ο ανταγωνισμός της ισχύος και η συνεργασία, συνεχίζουν να διαμορφώνουν τη διεθνή τάξη και να παράγουν νέα αποτελέσματα. Επομένως, πλαισιώνοντας το ζήτημα της διεθνούς υπόστασης της ΕΕ μέσα από την ανάλυση όρων της υψηλής στρατηγικής, είναι απαραίτητο να διευκρινιστεί ο τρόπος που εκφράζεται η διεθνής συμπεριφορά της ένωσης, προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι σκοποί της, έχοντας ως κύριο μέσο τον βαθμό επιρροής της με τη προβολή στοιχείων όπως τη διπλωματία, το κύρος, τον πολιτισμό, και τη διακρατική μορφή διαχείρισης των πολιτικών ζητημάτων . Η ΕΕ αυτοπροσδιορίζεται στο διεθνές πεδίο ως φορέας ήπιας δύναμης και εκκινεί την εξωτερική της δράση με δεδομένη αυτή τη στρατηγική της τοποθέτηση. Το αποτέλεσμα αυτής της συμπεριφοράς (αιτιατό) αποτελεί εξαρτημένη μεταβλητή και ζητούμενο της παρούσας μελέτης. Στο κείμενο εξετάζονται διαδοχικά, ένας προς έναν, οι παράγοντες που συνθέτουν το στρατηγικό πλαίσιο (αιτιότητα), ξεκινώντας με την περιγραφή του διεθνούς περιβάλλοντος και των επιδράσεων του (μεταβλητές του χώρου), το είδος του διεθνούς δρώντα (μεταβλητές του δρώντος), τα κίνητρα που κατευθύνουν τη συμπεριφορά (μεταβλητές της αιτίας) και τα μέσα ήπιας ισχύος που χρησιμοποιεί (μεταβλητές των τρόπων) ως εργαλεία της διεθνούς πολιτικής. Αρχικά θεωρείται απαραίτητο να παρουσιασθεί το περίγραμμα του πλαισίου. Η μορφή του Διεθνούς Συστήματος, τα δομικά του συστατικά και οι δυνάμεις, που καθορίζουν και επηρεάζουν, τη συμπεριφορά των διεθνών δρώντων, αναλύονται στο Κεφάλαιο «Α». Σε αυτό το πλαίσιο επιχειρείται ο εντοπισμός της θέσης που καταλαμβάνει η ΕΕ στο σημερινό διεθνές σύστημα και ο βαθμός αλληλεπίδρασης των δυνάμεων που διαμορφώνουν τη δομή και την ισορροπία του παγκόσμιου συστήματος ασφαλείας και συνεργασίας. Η θέση που καταλαμβάνει σήμερα η ΕΕ στο μεταδιπολικό σύστημα τίθεται σε αξιολόγηση προκειμένου να προσδιορισθούν οι παράγοντες που επιδρούν στη συμπεριφορά της, οι απειλές και οι ευκαιρίες που αναδεικνύονται έτσι ώστε να διαμορφώσει το πεδίο της εξωτερικής δράσης της. Στη συνέχεια, θεωρείται σκόπιμο να περιγραφεί η φύση και η ταυτότητα της ΕΕ. Διαχρονικά αποτελεί ζητούμενο, η δυνατότητα να προβιβαστεί αυτός ο νεωτερικός διακρατικός πολιτικός συνεταιρισμός, σε ένα υποκείμενο των διεθνών ζητημάτων με όρους κλασσικού δρώντος. Στο Κεφάλαιο «Β», αντιμετωπίζεται το ερώτημα που αναφέρεται στην οντολογική υπόσταση αυτού του διεθνούς μορφώματος. Η Ένωση δραστηριοποιείται, άλλοτε με πρόσωπο διακυβερνητικού οργανισμού και άλλοτε με πρόσωπο ενός υπερκυβερνητικού υποκειμένου, κάτι που δημιουργεί σύγχυση στο καθορισμό του ως υποκείμενο διεθνούς δικαίου και ανεξάρτητου πολιτικού δρώντα στα πεδία της διεθνούς πολιτικής. Εδώ παρουσιάζεται και η βούληση των ευρωπαϊκών οργάνων να προσδιορίσουν τη διεθνή ταυτότητα της ένωσης με νέους όρους και καινοφανείς αντιλήψεις. Ο ρόλος των ευρωπαϊκών συμφερόντων εξετάζεται στο Κεφάλαιο «Γ». Το ζήτημα της διεθνούς συμπεριφοράς της ένωσης θα ήταν ελλιπές εάν δεν παρουσιαστούν τα πολιτικά κίνητρα τα οποία υποστηρίζουν την εκδήλωση της εξωτερικής δράσης της. Σήμερα εξακολουθεί να αποτελεί ζητούμενο η καταγραφή των συμφερόντων της ΕΕ, όπως επίσης ο προσδιορισμός της φύσης και της εμβέλειάς τους. Προχωρώντας ένα βήμα πιο μπροστά, αποτελεί ερώτημα η ικανότητα των συμφερόντων της ΕΕ να οδηγήσουν στην ανάπτυξη μιας στρατηγικής κουλτούρας για την εξυπηρέτηση τους. Ο προβληματισμός αυτός είναι δύσκολο να απαντηθεί αλλά αναγκαίος, προκειμένου να διευκρινιστεί το περίγραμμα του ευρωπαϊκού συμφέροντος. Είναι γεγονός, ότι στην διεθνή έκφραση της Ένωσης συνυπάρχουν η προβολή ενός γενικόλογου και απροσδιόριστου κοινού ευρωπαϊκού συμφέροντος και τα επιμέρους συμφέροντα των συστατικών της κρατών-μελών, για λόγους που υποστηρίζονται προφανώς από τις διακηρύξεις των ιδρυτικών συνθηκών για τον σεβασμό της κυριαρχίας τους. Η δυσκολία εντοπίζεται στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και στη προσπάθεια των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων να επιτευχθεί ένας ελάχιστος κοινός παρονομαστής και ο απαραίτητος βαθμός νομιμοποίησης, με την επιβολή μεθόδων και κανονιστικών όρων θεσμοποίησης . Στο Κεφάλαιο «Δ», επιχειρείται η αποτύπωση της ήπιας έκφρασης που εκπέμπει η ΕΕ στο σημερινό διεθνές σύστημα και ο βαθμός επίδρασης των όρων ήπιας ισχύος στις περιοχές της διεθνούς πολιτικής. Θεωρείται σημαντικό να εξεταστεί το πλαίσιο της ήπιας ισχύος, τόσο θεωρητικά όσο και πρακτικά, προκειμένου να γίνει κατανοητή η έννοια και τα χαρακτηριστικά της. Αποτελεί ζητούμενο, η αποτελεσματικότητα από την άσκηση ενεργής εξωτερικής πολιτικής με τα ήπια εργαλεία της ευρωπαϊκής πρότασης. Η στρατηγική προσήλωση της Ένωσης στην ήπια συμπεριφορά εμφανίζεται ως μονόδρομος λόγω της έλλειψης πόρων, μέσων και αποφάσεων για να εμφανιστεί ως φορέας παραδοσιακής βαρύτητας, καθόσον αναζητείται η μέθοδος ανάπτυξης ενιαίων μέσων και τρόπων για μια πιο δυναμική ανάμιξη στις διεθνείς υποθέσεις. Το αποτύπωμα της ένωσης, ο βαθμός επιρροής και το διεθνές κύρος που απολαμβάνει από τους άλλους διεθνείς δρώντες εξακολουθεί να αποτελεί μια μεταβλητή με έναν μεγάλο αριθμό ανεξάρτητων μεταβλητών . Τέλος, στο Κεφάλαιο «Ε», παρουσιάζεται συμπερασματικά το πλαίσιο της συμπεριφοράς της Ένωσης στο Διεθνές Σύστημα υπό το βάρος του αυτοπροσδιορισμού της ως φορέας ήπιας ισχύος. Τα δεδομένα της διεθνούς συγκυρίας και η φύση των διεθνών δρώντων, κυρίως των ΗΠΑ και των ανερχόμενων δυνάμεων της Κίνας και της Ρωσίας, καταδεικνύει, ότι στην σημερινή αποτύπωση της διεθνούς πραγματικότητας το κρατοκεντρικό μοντέλο εξακολουθεί να πρωτοστατεί, ενώ οι διεθνείς πολιτικοί οργανισμοί προσπαθούν να ισορροπήσουν μεταξύ των αγκυλώσεων της διεθνούς νομιμοποίησης και της ανάγκης να αναλάβουν δυναμικές πρωτοβουλίες. Σήμερα το εξωτερικό περιβάλλον της ΕΕ παρουσιάζει συγκεκριμένες απειλές αλλά και ευκαιρίες. Ο προσδιορισμός της ταυτότητας, των κοινών συμφερόντων και η αντιμετώπιση με πραγματισμό των αδυναμιών της, θα οδηγήσει σε μια ορθολογική στρατηγική προσέγγιση, προκειμένου να εκφράσει μια αποτελεσματική και πιο δυναμική διεθνή συμπεριφορά.
Description: Διπλωματική εργασία--Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, 2017
URI: http://dspace.lib.uom.gr/handle/2159/19889
Rights: Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 4.0 Διεθνές
Appears in Collections:ΔΠΜΣ Διεθνείς Σχέσεις και Ασφάλεια (M)

Files in This Item:
File Description SizeFormat 
NatsiosAthanasiosMsc2017.pdf1.97 MBAdobe PDFView/Open


This item is licensed under a Creative Commons License Creative Commons